user7-343

مرکز مطالعات فرهنگی کشور در حوزه فرهنگ سازی و ترویج و تبلیغ امور دینی و بهداشتی
مرکز امور زنان و خانواده در حوزه حمایت از زنان و نظام خانواده
مجلس شورای اسلامی در حوزه وضع قوانین
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در حوزه مدیریت و برنامه ریزی
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی در حوزه آگاهی بخشی و فرهنگ سازی
دادگستری در حوزه رسیدگی به اختلافات خانوادگی
سازمان تبلیغات اسلامی در حوزه تبلیغات و آگاهی بخشی
مراکز علمی-دانشگاهی و پژوهشی در حوزه انجام طرح های مطالعاتی و تحقیقاتی
شهرداری ها در حوزه ایجاد اماکن تفریحی مخصوص زنان

فصل دومادبیات تحقیق2330450697230
2-1. مقدمهدومین فصل تحقیق در برگیرنده مبانی نظری و سوابق تجربی تحقیق است. بررسی و مطالعه تحقیقات و پژوهش های صورت گرفته در زمینه موضوع مورد مطالعه به محقق خط فکری و دید تازه می دهد تا از ابعاد مختلف به موضوع خود بنگرد. از این رو در این فصل ابتدا پیشینه تاریخی و سپس پیشینه تجربی تحقیقات داخلی و خارجی در راستای موضوع مورد مطالعه آورده شده است. سپس به جنبه نظری کار پرداخته و نظریه های مرتبط ذکر گردیده است و در ادامه با استفاده از نظریه ها و مرور پیشینه به تدوین مدل نظری و استنباط فرضیات از دل آنها می پردازد.
2-2. پیشینه تاریخی نقش زنان2-2-1. قرآن و ضرورت حضور زن در جامعهدر قرآن، آياتي وجود دارد كه بيانگر فعّاليت اجتماعي زنان م يباشد، از جمله:
2-2-1-1. بيعت زنان با پيامبر)ص) (حضور سیاسی(ای پيامبر! هنگامی كه زنان مؤمن نزد تو آيند در حالی كه با تو بيعت كنند كه هيچ چيز را شريك خدا قرار ندهند و دزدی نكنند و زنا نكنند و فرزندانشان را نكشند و هيچ تهمتی را نياورند كه آن را بين دست هايشان و پاهايشان بربافته اند و در هيچ دستور پسنديده ای نافرمانی تو را نكنند، پس با آنان بيعت كن و برای آنان از خدا طلب آمرزش كن كه خدا بسيار آمرزنده و مهرورز است «سوره ممتحنه آیه 12».
آية بالا به مسئلة بيعت با حكومت، این بارزترين مظهر عمل سياسي، اشاره و ضمن بیان حكم بيعت زنان مؤمن با رسول خدا، شروطی را برای آنان تعیین می کند كه بعضي ميان زنان و مردان مشترك است، مانند شرك نورزيدن و نافرماني نكردن از رسول خدا در كارهاي نيك و بعضي بيش تر به زنان ارتباط می یابد، مانند دوري جستن از سرقت، زنا، كشتن اولاد و فرزندان ديگران را به شوهر نسبت دادن (طباطبایی، 1374: 19).
بيعت پيامبر با زنان نشا ن می دهد كه برخلاف ادعای مخالفان اسلام كه می گويند: اسلام براي زنان ارزشی قائل نشده، دقيقاً آن ها را در مهمترين مسايل ازجمله مسئلة بيعت به حساب آورده است، آنان نيز دراين امر مهم شركت نمود ه اند و شرايط مربوط به آ نرا پذيرفته اند.
2-2-1-2. مهاجرت زنانيكي ديگر از مسايلي كه حضور زنان را در اجتماع در صدر اسلام نمايان مي كند، شركت زنان در نهضت بزرگ اجتماعي – سياسي هجرت مي باشد.
مهاجرت در صدر اسلام براي گسترش پايگا ه هاي اسلام و حفظ دين بسيار حائز اهميّت بوده است و دراين امر بين زن و مرد هیچ تفاوتي نبوده است و پيامبر، هم از زنان و هم از مردان مي خواستند كه هجرت كنند. در آیات 98 و 97 سوره نسا، به موضوع هجرت می پردازد که از حرکت های اجتماعی و سیاسی می باشد. در هجرت مسلمانان به حبشه و مدینه، زنان نیز هم پای مردان حضور داشتند (مهریزی،1377: 103).
2-2-1-3. كسب و تلاش اقتصادي )استقلال اقتصادي زنان(اسلام به زن، استقلال اقتصادي بخشيده است تا وي، مانند مردان از حقّ مالكيت و تصرّف در اموال خويشتن، بدون نظارت و قيموميّت كسي، بهره ببرد و با اختيار خويش ثروتش را در راهي كه نياز مي داند، صرف كند.
قرآن كريم دراين زمينه در آیه 32 سوره نسا مي فرمايد:
“برای مردان از آنچه كسب كرده اند، بهره ای است و برای زنان نيز از آنچه كسب كرده اند، بهره ای است”.
اين آيه كسب و تلاش اقتصادي و مالكيت مردان و زنان را که از مصادیق مشارکت اجتماعی است تأ ييد مي كند و اين تصور غلط را كه مالكيت و كسب و تلاش اقتصادي منحصر به مردان است، از بين مي برد.
2-2-2. سیر تحول نقش زنان در ایرانمهم‌ترين ويژگي زنان دريك قرن اخير ايران اين استكه زنان دربسياري ازجنبشهاي سياسي و اجتماعي شركت داشتهاند. اين ويژگي، موقعيت آنان را با سدههاي پيش از آن متمايز ميكند. از طرف ديگر چون ايران در ميان كشورهاي خاورميانه پيشتاز تحول بوده، حتي بعضي از مورخان، انقلاب هندوستان و يا انقلاب اكتبر روسيه را هم متأثر از تحولات ايران و انقلاب مشروطه ميدانند.
به همين دليل ميتوان گفت همان‌گونه كه ايران در خاورميانه پيشگام مدرنيزاسيون و تحول‌خواهي بوده، زنان ايراني نيز نسبت به زنان خاورميانه در جنبشهاي اجتماعي پيشتاز بودهاند. براي بررسي نمونههاي عيني مشاركت زنان در جنبشهاي اجتماعي به دوره قاجاريه نگاهي مي‌اندازيم: ساختار جامعه ايران تا دوره قاجاريه، ساختاري سنتي ـ مذهبي بود و اين دنباله ساختي بود كه در دوره صفويه به وجود آمده بود. در اين دوره، اقتصاد جامعه، مبتني بر كشاورزي بود. اگرچه موقعيت اقتصادي‌ـ‌اجتماعي زنان ايراني برحسب وضع محل و عرف و سنن محلي متفاوت بود ولي به طور كلي ميتوان گفت كه زنان از موقعيت و منزلت پائيني برخوردار بودند و فعاليت آنان به فرزند آوردن و انجام كارهاي خانگي و گاهي كشاورزي محدود ميشد و زنان در خارج از خانه مسئوليتي نداشتند (بهنام، 1356: 13). در دوره قاجاريه، گسترش ارتباط ايران با تمدن صنعتي غرب باعث تغيير در ساختار اجتماعي‌ـ‌اقتصادي جامعه و در نتيجه دگرگوني در زندگي و موقعيت اجتماعي زنان پايتخت و شهرهاي بزرگ گرديد ولي موقعيت اجتماعي زنان روستايي به دليل دور ماندن آن‌ها از ارزش‌هاي غربي تغييرات عمدهاي نكرد (تكميل همايون، 1354: 29).
به تدريج اقتصاد روستايي حاكم بر شهرها جاي خود را به مشاغل جديد داد و واحدهاي اقتصادي جايگزين، موجب رفتارهاي تازهاي در روابط اقتصادي گرديد و سرمايهگذاري داخلي و خارجي توسعه يافت. پيدايش تقاضاهاي فراوان براي توليدات كشاورزي و صنايع دستي توسط زنان، روش زندگي آن‌ها را تا حدودي تحت تأثير قرار داد. اگرچه اضافه شدن نقش آن‌ها در توليد بر نقشهاي سنتي مادري و همسري مسئوليت زنان را سنگينتر كرد ولي مشاركت در توليد، قدرت آن‌ها را در خانواده بيش‌تر كرد و ميزان جدايي دنياي زنان را از مردان كاهش داد. البته اشتغال زنان به مفهوم برابري حقوق اجتماعي آنان با مردان در اين دوره نبوده است، بلكه درمقايسه با گذشته فقط آنان توانستند به طور محدودي عهدهدار مشاغلي خارج از خانه گردند.
يكي از بزرگ‌ترين وقايع ايران در قرن اخير، انقلاب مشروطيت بود كه قانون اساسي آن در سال 1285 هجري شمسي به امضاي مظفرالدين شاه رسيد. اين انقلاب تحول عظيمي در عرصه‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي ايران به ويژه در وضع زنان بوجود آورد. براساس اصل هشتم قانون اساسي، تمامي ملت ايران داراي حقوق مساوي بودند (جاراللهي، 1372: 263). در اين دوران تأسيس چند مدرسه دخترانه و انتشار روزنامه و مجله و نشريه توسط زنان آزادي‌خواه در روشنگري زنان تأثيرگذار بود. به اين ترتيب علاوه بر مشاغلي كه زنان در قرن 19 عهدهدار آن بودند، تأسيس احزاب و انجمنها و انتشار روزنامهها و نشريهها و تأسيس مدارس از جمله فعاليتهاي جديدي بودند كه زنان در اوايل قرن بيستم به آن اشتغال ورزيدند. اين فعاليتها در جامعه از رويارويي زنان با تمدن اروپايي ايجاد شده بود. گسترش تحصيلات عمومي براي دختران از سال 1304 با داير شدن دبيرستان موجب شد تا زنان در دستگاههاي دولتي برخي از مشاغل را عهده‌دار شوند. توسعه اقتصادي و به دنبال آن ملی شدن صنعت نفت موجب تغييرات اساسي در اقتصاد ايران و بالتبع در موقعيت زنان گرديد. اين تغييرات موجب پيدايش فرصتهاي استخدامي براي زنان را در كارخانهها و سطوح بالاتر شغلي فراهم كرد (جاراللهي، 1372: 264).
ايجاد فرصتهاي روزافزون براي اشتغال زنان منجر به عدم مخالفت خانوادهها با تحصيل علم و اشتغال آنان گرديد. به اين ترتيب طي دو دهه قبل از وقوع انقلاب اسلامي، نگرش جامعه ايران نسبت به زنان دربرگيرنده تغييرات اساسي ولي كند بود. اما مهم‌ترين تحولات در زمان پيروزي انقلاب اسلامي روي داد. شركت زنان در تظاهرات گسترده و عظيم بر ضد رژيم گذشته حاكي از آن بود كه زنان نقش خود را تنها محدود به فعاليتهاي درون خانه ندانسته، بلكه مشاركت در فعاليتهاي اجتماعي را نيز از حقوق خود تلقي ميكنند. به اين ترتيب، واقعه مهمي كه در قرن اخير در موقعيت اجتماعي زنان جامعه تحولي اساسي ايجاد كرد، وقوع انقلاب اسلامي در بهمن سال 1357 بود. موقعيت زنان در جامعه در چند دهه اخير تغييرات و تحولات زيادي پيدا كرده است. جامعه ايراني طي اين سالها شاهد حضور فراگير زنان در موقعيتهاي فراوان اجتماعي، فرهنگي و سياسي بوده است.
حضور روزافزون زنان در دستگاههاي اجرايي و حتي حضور چشمگير آنان در آزمون دانشگاهها و پذيرفته شدن آن‌ها در رشتههاي مختلف دانشگاهي، تصويري متفاوت از جامعه ايراني به دست ميدهند و به نظر مي‌رسد روند تحولات اجتماعي هم‌چنان به سمت گسترش حضور و اهميت نقش زنان پيش مي‌رود. با ورود زنان جامعه ما به عرصههاي مختلف علمي، اداري، آموزشي، صنعتي و حتي نظامي و انتظامي ميتوان انتظار داشت كه شرايط و موقعيتهاي جديدي براي زنان پا به عرصه ‌وجود گذارند و هريك از اين موقعيتها، ساير موقعيتها يا نقشهاي مختلف زنان در خانواده و اجتماع را تحتالشعاع خود قرار دهند. اين شرايط، زنان را علاوه بر نقشهاي همسري و مادري به ايفاي نقشهاي جديد اجتماعي وا داشته و پذيرش مسئوليتهاي اجتماعي را در كنار مسئوليت همسرداري و خانهداري قرار داده است. بررسي روابط و مناسبات درون خانواده نشان ميدهد كه با زير سؤال رفتن پارهاي از ارزشها و هنجارهاي سنتي، نقش زن با تغييراتي روبرو شده است و حاصل اين تغييرات بسط و توسعه زمينه فعاليتهاي اجتماعي اوست (زمانی، 1388: 235-236).
2-2-3. سير تحول جایگاه زنان در امر اشتغالاشتغال زنان در خارج از خانه همانند ساير پديدههاي اجتماعي طي دورههاي مختلف حيات بشري متحول گرديده است. زن از دوران گذشته تا به امروز غير از به عهده گرفتن وظايف خانه‌داري، در امور مختلف كشاورزي، دامپروري، صنايع دستي و حتي امور نظامي همراه مردان به فعاليت اشتغال داشته است. ولي در دورههايي كه خانواده يك واحد اقتصادي نيز محسوب ميشده، فعاليتهاي توليدي زن كه در خانه و يا نزديك آن انجام ميشده، جزء امور خانگي به حساب آمده و در ازاي انجام آن مزدي دريافت نميكرده است. با وقوع انقلاب صنعتي در اروپاي غربي و تبديل كارگاههاي خانگي به كارخانه و گسترش نيروي ماشيني، تحولات اساسي در شكل و مفهوم كار به وجود آمد و فعاليت اقتصادي زن از خانه به كارخانه كشيده شد (جاراللهي، 1372: 249). در اوايل قرن بيستم با وقوع جنگ جهاني اول تعداد زيادي از زنان در كارخانههاي اسلحهسازي فرانسوي و انگليسي به كار گمارده شدند تا جانشين مرداني شوند كه به جبهههاي جنگ اعزام شده بودند. دراين زمان ديگر تمايز نقشهاي مردانه و زنانه فراموش شده بود. در دوران جنگ جهاني دوم نيز در انگلستان و ايالات متحده، به علت فعاليت زنان در كارخانههاي نظامي بود كه مردان توانستند در جبهههاي جنگ به نبرد بپردازند.
با گذشت دو دهه پس از جنگ جهاني دوم، زنان هم‌چنان در خدمت رفع نيازهاي توليدي جامعه و كارهاي خانگي بودند. كشورهايي كه در زمان جنگ از خدمات زنان در توليد و در ارتش استفاده مي‌كردند، پس از جنگ به فكر رشد استعدادهاي بالقوه زنان نبوده و زماني كه ديگر به آن‌ها احتياج نبود آن‌ها را روانه خانه ساختند (ميشل، 1372: 117 ـ 112). توجه بين المللي نسبت به حمايت از زنان از سال 1919 ميلادي يعني تاريخ انتشار اولين ديباچه اساسنامه سازمان بين المللي كار آغاز شده است و مفاد اين ديباچه بعدها پايه و اساس تنظيم مقاوله نامه‌هاي متعدد بين المللي قرار گرفته است (كار، 1384 :195). اصل عدم تبعيض در بند 2 اعلاميه فيلادلفيا سال 1944 (كه ضميمه اساسنامه بين المللي كار مي‌باشد) بدين ترتيب است: “كليه افراد بشر صرف نظر از نژاد و عقيده و جنسيت حق دارند كه ترقيات و پيشرفت‌هاي مادي و معنوي خود را در عين آزادي و احترام با برخورداري از امنيت اقتصادي و تساوي احتمال موفقيت ارائه دهند”.
در سال 1948 اعلاميه جهاني حقوق بشر با اشاره به تساوي حقوق زن و مرد در موارد مختلف بر تساوي مزد در برابر كار مساوي و حمايت از مادران تأكيد كرده است. اين اعلاميه در ماده 2 خود اعلام مي‌دارد: “هر كس مي‌تواند بدون هيچ گونه تمايز مخصوصاً از حيث نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقيده سياسي و يا هر عقيده ديگر و هم‌چنين مليت، وضع اجتماعي، ثروت، ولادت يا هر موقعيت ديگر از تمام حقوق و كليه آزادي‌هايي كه در اعلاميه حاضر ذكر شده بهره مند گردد.” در همين ارتباط، به موجب ماده 23، همه حق دارند كه بدون هيچ تبعيضي در مقابل كار مساوي اجرت مساوي دريافت دارند (كار، 1384: 197). مجمع عمومي ملل متحد در سال 1967 در اعلاميهاي تحت عنوان اعلاميه رفع تبعيض از زنان، تساوي حقوق زنان را در حيات اقتصادي و اجتماعي و به وي‍ژه عرصه بازار كار مورد تأكيد قرار داد. در سال 1979 بر مبناي اعلاميه مزبور، كنوانسيوني تحت عنوان «مقاوله نامه رفع كليه اشكال تبعيض عليه زنان» به تصويب رسيد كه براساس آن هر نوع تفاوت، محروميت و محدوديت مبتني بر جنسيت كه نتيجه آن به خطر افتادن حقوق انساني در مورد زنان بود، تبعيض محسوب ميشد (عراقي، 1367: 429 ـ‌428).
از طرف ديگر، سازمان ملل متحد چندين كنفرانس جهاني را براي ترويج و تقويت حقوق زنان اختصاص داد. هدف تمامي اين كنفرانسها، ارائه راهبردهايي جهت ايجاد برابري حقيقي ميان زنان و مردان در تمامي عرصهها و رفع كليه جلوههاي تبعيضآميز در مورد آنان بود. برخي ديگر از معيارهاي بين المللي مجموعا حاوي مقررات حمايتي ديگري است كه به موجب آن زنان در عين قبول مسئوليت‌هاي خانوادگي در امور اجتماعي و شغل خويش همانند مردان از حمايت‌هايي برخوردارند. ازجمله در چهارمين كنفرانس جهاني زنان در پكن در سال 1995 بر اهميت اقدامات ضروري براي تأمين پيشرفت زنان تأكيد شد و مشاركت همه جانبه آنان در فرآيند توسعه، بهبود وضعيت آن‌ها در جامعه و فراهم كردن امكانات فزاينده آموزشي براي آنان مورد تأكيد مجدد قرار گرفت (لوين، 1377: 63ـ62). امروزه اين اصل كه زنان و مردان در تمامي جهات اعم از سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مساوي هستند در قوانين اساسي بسياري از كشورها ذكر گرديده است. اصل تساوي حقوق زن و مرد در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران نيز،‌ مشروط به رعايت موازين اسلامي ذکر گردیده و مورد تأكيد واقع شده است.

2-3. پیشینه تجربی پژوهشهدف از بررسی پیشینه تجربی تحقیق، آشنایی با تحقیقات انجام شده پیرامون موضوع مورد بررسی است. گرچه مطالعات و تحقيقات مربوط آسیب شناسی نقش زنان در جامعه از سابقه چندان زيادي برخوردار نيست، اما اين مسئله در زمينه علوم مختلف مورد بررسي و پژوهش قرار دارد و بیشتر پژوهش های صورت گرفته در حوزه اشتغال زنان و … قرار دارد. در این بخش تحقیقات انجام شده در خصوص نقش زنان و تحول آن و پدیده اشتغال و تاثیر آن بر خانواده در دو قسمت پیشینه داخلی و پیشینه خارجی مطرح می‌شود.
2-3-1. پیشینه داخلیخواجهنوری و همکاران (1392)، در پژوهشی تحت عنوان جهاني شدن فرهنگي و نگرش مردان به نقش زنان به فرآيند جهانيشدن فرهنگي و نگرش مردان به نقش زنان در جامعه پرداختهاند. در اين پژوهش، تركيبي از نظريههاي گيدنز و رابرتسون به منزله چارچوبنظري استفاده شدهاست. پرسش اصلي اين است كه آيا جهاني شدن فرهنگي بر نگرش مردان به نقش زنان در شهر شيراز تاثير گذاشته است؟ در صورت وجود ارتباط بين اين دو متغير، كدام مولفههاي جهانيشدن فرهنگي بيشترين تاثير را داشته اند؟ براي دستيابي به پاسخ اين پرسش، از روش كمي و پيمايشي استفاده شده است. نتايج بيانگر آن بود كه متغيرهاي بازانديشي، سبك زندگي ورزشي، سبك زندگي علمي ـ فرهنگي، آگاهي از جهاني شدن، و فناوريهاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي با نگرش مدرن مردان به نقش زنان رابطه معنادار مثبت، ولي سبك زندگي سنتي و وسايل ارتباط جمعي داخلي رابطه منفي داشته اند.
متشرعي، نيسي و ارشدي (1392)، پژوهشي تحت عنوان «آزمون اثر غيرمستقيم تعارض کار-خانواده بر خشنودي زندگي- يک الگوي چند ميانجيگر» انجام دادند. در اين تحقيق سعي شده است با استفاده از يک رويکرد الگوي چند ميانجيگري، اثر غيرمستقيم تعارض کار- خانواده بر خشنودي زندگي از طريق دو ميانجيگر خشنودي شغلي و خشنودي خانواده به صورت همزمان مورد آزمون قرار گيرد. در اين مطالعه سعي بر اين بود که دو انديشه کلي روشن گردد: اول اين‌که تعارض کار- خانواده به صورت غيرمستقيم مي‌تواند ميزان کيفيت کلي زندگي فرد را متأثر سازد و دوم اين‌که چگونگي کيفيت کلي خشنودي زندگي بستگي به خشنودي فرد از دو جنبه عمده زندگيش (کار و خانواده) دارد. با استفاده از آزمون الگوي چندميانجيگر پريچر و هايز (2008)، ميزان اثرات مستقيم و غير مستقيم الگوي حاضر و معني‌داري آماري آنها مورد ارزيابي قرار گرفت. تحقيق حاضر در نهايت دو انديشه کلي مطرح شده را تأييد کرد، ضمن آن‌که اثرات غيرمستقيم خاص از طريق هر يک از دو متغير ميانجيگر الگوي مورد نظر را نيز مشخص کرد.
نعيمي و نظري و ثنايي ذاكر (1391) در پژوهشي با عنوان «بررسي رابطه‌ بين كيفيت زندگي كاري و تعارض كار- خانواده با عملكرد شغلي كاركنان مرد متأهل» انجام دادند. جامعه آماري شامل كليه كاركنان مرد متأهل شركت ايدكو پرس بود. نمونه‌ي آماري 200 نفر بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. پژوهش با استفاده از پرسشنامه كيفيت زندگي كاري، پرسش‌نامه تعارض كار- خانواده و پرسشنامه عملكرد شغلي بود. نتايج نشان داد بين كيفيت زندگي كاري و عملكرد شغلي همبستگي مثبت و معنادار و بين تعارض كار- خانواده و عملكرد شغلي رابطه منفي و معنادار وجود دارد و از ميان ابعاد كيفيت زندگي كاري، متغيرهاي «پرداخت منصفانه و كافي» و «توسعه قابليت‌هاي انساني» به‌عنوان يكي از مهم‌ترين پيش‌بيني‌كننده‌هاي عملكرد شغلي كاركنان است. ميزان كيفيت زندگي كاري در طبقه كارشناس بيش‌تر از طبقه تكنيسين و كارگر بود و ميزان تعارض كار- خانواده در طبقه شغلي كارگران بيش‌تر بود. بين عملكرد شغلي كاركنان تفاوت معناداري وجود نداشت.
جواهری و همکاران (1389)در پژوهشی با عنوان تحلیل اثرات اشتغال زنان بر کیفیت زندگی آنان، به این موضوع پرداختند که آیا وضعیت اشتغال زنان-شامل خصوصیات عینی شغل آنها و نگرشی که نسبت به وضعیت اشتغال خود (خشنودی شغلی) دارند، بر کیفیت زندگی آنان تأثیر دارد؟، یافتههای تحقیق نشان میدهد از بین معرفهای مختلفِ وضعیتِ شغلی؛ تنوع پذیری و تناسب شغل با مهارت و تخصص، با کیفیت زندگی رابطه مثبت دارد. در واقع افرادی که از وضعیت شغلی مناسبتری برخوردار هستند، کیفیت زندگی مناسبتری هم دارند. علاوه بر این، رابطه میان خشونت شغلی و کیفیت زندگی آنان تأیید شد.
محمدپور و بهمنی (1389)، در مطالعهای با عنوان” زنان، پاساژ و مصرف نشانهها” به بررسی کیفی زیستجهان زنان در یکی از پاساژهای مجلل و بزرگ شیراز می پردازند، یافتههای این پژوهش نشان دادهاند که پاساژ صرفا مکان مصرف کالاهای متعارف نیست، بلکه فضایی نشانهشناختی و نمادی شده برای مصرف نشانهها، کیچها، مصرف تظاهری، پرسه زنی، هویتیابی، مقاومت و تمایز جنسیتی و دوستیابی است.
مهدوی و همکاران (1389) در مقاله خود تحت عنوان”بررسی جامعهشناختی تحصیلات زنان بر ارتباط انسانی در خانواده” بیان میکند که هدف اين مقاله بررسي تاثير تحصيلات زنان بر ارتباطات انساني درون خانواده مي باشد. جامعه آماري زنان تحصيلكرده , شاغل درآموزش و پرورش ناحيه 4ساكن شهر كرج و حجم نمونه بود .نتايج حاصل ازيافته هاي تحقيق نشان داد: بين تحصيلات زن و ارتباطات انسانی، درخانواده رابطه مثبت و معني داري وجود دارد.
بهار، زارع (1388)، در تحقیقی تحت عنوان “سنخ بندي مد در تهران: با تاکيد بر نحوه پوشش زنان”، اين پژوهش مطالعهاي موردي و جامعه مورد مطالعه مراکز خريد مرتبط با پديده مد است که ضمن ثبت و طبقه بندي صور گوناگون مد در اين مکانها در قالب پرسشنامه نيز به مصاحبه با افراد مي پردازيم. بدين منظور طبقه بندي از انواع نحوه پوشش لباس و همچنين مو از بسيار ساده تا آخرين مدهاي روز انجام ميشود و در اين زمينه سه عامل مصرف کنندگان مد، توزيع کنندگان و جامعه را به عنوان عوامل موثر بر پديده مد سنجش مي کنيم. نتايج پژوهش نشان مي دهد؛ ضمن اين که پديده مد متاثر از جامعه جهاني است و توزيع کنندگان نيز به نحوي در نشر و گسترش آن تاثير دارند، اما کنشگران اصلي در اين حوزه مصرفکنندگان هستند که ضمن پذيرش آن تصرفاتي نيز به خصوص در نحوه کاربري و معنايي آن به عمل مي آورند
ساروخانی و همکاران (1388) “اثرات اشتغال زنان بر خانواده (تحقیقی در بین زنان شاغل و متأهل وزارت کار و امور اجتماعی)”، روش تحقیق پیمایشی و اسنادی و آماری است و ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه میباشد، در این تحقیق مشخص شد زنان شاغل در فصل تعطیلات برای نگهداری فرزندان محصل خود با مشکلاتی مواجه هستند و نیز شاغل بودن باعث کاهش بعد خانواده آنها میشود، همچنین اشتغال زنان بر مناسبات همسرداری آنها، آرمانهای تحصیلی در مورد فرزندانشان، تغذیه، اوقات فراغت و هرم قدرت خانواده (باعث افقیشدن هرم قدرت در خانواده) تأثیر گذاشته و نیز باعث سندرم تعجیل – تأخیر و فرسایش زودرس در زنان شاغل میشود و همچنین نشان داد بین میزان تحصیلات زنان شاغل و تعداد فرزندان آنها رابطه معکوس وجود دارد و نیز بین میزان قدرت تصمیمگیری زنان شاغل با سن آنها رابطه معناداری وجود ندارد.
رفعیتجاه (1387) در پژوهشی تحت عنوان “تأثیر موقعیت شغلی بر سبک زندگی زنان شاغل” بیان میکند که جهت شناخت پيامدهاي فردي و اجتماعي اشتغال در زنان، تاثير موقعيت اجتماعي و شغلي زنان را بر سبک زندگي آنان مورد بررسي و تبيين قرار دهيم، نتایج نشان داد زناني که داراي موقعيت شغلي بالا بودهاند، نسبت به زنان ردههاي شغلي پايين، سبک زندگي از مصرف گرايي به ويژه مصرف تظاهري و تجملي فاصله گرفته و توجه به جنبههاي فايدهاي و کاربردي کالاها بيشتر ميشود. همچنين نتايج حاکي از آن است که سبک زندگي و الگوهاي مصرف و در نتيجه تمايزهاي هويتي زنان را نميتوان صرفا از روي موقعيت شغلي آنها شناخت بلکه بايد تاثير ساير عوامل فرهنگي از جمله جنسيت، تحصيلات و ارزشها و نگرشها را در شکل گيري هويت و سبک زندگي زنان مورد مطالعه قرار داد.