عضو شوید
عضویت سریع
تبادل لینک هوشمند 
آمار مطالب
آمار بازدید
شکل 4-1- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بروزن تر میوه توت فرنگي 19
شکل 4-2- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بروزن خشک میوه توت فرنگي 19
شکل 4-3- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم برارتفاع گیاه توت فرنگي 20
شکل 4- 4- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد برگ گیاه توت فرنگي 20
شکل 4- 5- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر طول برگ گیاه توت فرنگي 21
شکل 4- 6- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد گل گیاه توت فرنگي 21
شکل 4- 7- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر قطر گل گیاه توت فرنگي 22
شکل 4- 8- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد شاخه گیاه توت فرنگي 22
شکل 4- 9- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر طول شاخه گیاه توت فرنگي 23
شکل 4- 10- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد میوه گیاه توت فرنگي 23
شکل 4- 11- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر وزن میوه گیاه توت فرنگي 24
شکل 4- 12- اثر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد ریشه گیاه توت فرنگي 24
سپاسگزاری
سپاس خدای را که سخنوران، در ستودن او بمانند و شمارندگان، شمردن نعمت‌های او ندانند و کوشندگان، حق او را گزاردن نتوانند. و سلام و دورد بر محمّد و خاندان پاك او، طاهران معصوم، هم آنان که وجودمان وامدار وجودشان است. بدون شک جایگاه و منزلت معلم، اجّل از آن است که در مقام قدردانی از زحمات بی شائبۀ او، با زبان قاصر و دست ناتوان، چیزی بنگاریم اما از آنجایی که تجلیل از معلم، سپاس از انسانی است که هدف و غایت آفرینش را تامین و سلامت امانت‌هایی را که به دستش سپرده‌اند، تضمین می کند، بر حسب وظیفه و از باب ” من لم یشکر المنعم من المخلوقین لم یشکر اللَّه عزّ و جلّ “: از استاد راهنمای عزیزم جناب آقای دکتر بهزاد کاویانی که زحمت راهنمایی این رساله را بر عهده گرفتند و در تمام مدت تحصیلم در این مقطع یار و یاوری بی‌چشمداشت برای من بوده‌اند، از اساتید با کمالات و شایسته، جناب آقایان دکتر انسی نژاد، دکتر محمد علی ترکاشوند، دکتر علیرضا اسلامی که در کمال سعه صدر، با حسن خلق و فروتنی، از هیچ کمکی در این عرصه بر من دریغ ننمودند؛ از استاد صبور و با محبت، جناب آقای دکتر هاشم آبادی ، مدیریت محترم کرسی گروه، که زحمت فراوانی را در طول آماده شدن این رساله متقبل شدند و بدون مساعدت ایشان، این پروژه به نتیجه مطلوب نمی‌رسید. از استاد فرزانه و دلسوز، جناب آقای دکتر شهرام صداقت مدیریت اسبق کرسی گروه کمال تشکر و قدردانی را دارم باشد که این خردترین، بخشی از زحمات آنان را سپاس گوید.
با سپاس بی‌دریغ خدمت دوست گران‌مایه‌ام جناب آقای دکتر تایماز قانع که مرا صمیمانه و مشفقانه یاری داده‌اند و با تشکر خالصانه خدمت همه کسانی که به نوعی مرا در به انجام رساندن این مهم یاری نموده‌اند.
علی‌اصغر عجم‌اکرامی
تابستان 1393
چکیده
استفاده از نانوکودها منجر به افزايش کارايی مصرفی عناصر غذايی، کاهش سميت خاک، به حداقل رسيدن اثرات منفی ناشی از مصرف بيش ازحد کود و کاهش تعداد دفعات کاربرد کود می‌شود. استفاده از جلبک آسکوفیلوم نودوسوم نیز مقاومت گیاهان به آفات و بیماری‌ها را افزایش میدهد. مطالعه حاضراثر اسپری برگی با عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم و کود نانوکلات آهن بر روی برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه توت فرنگی (Fragaria. x annanasa) بررسی شده است. آزمايش به صورت فاکتوريل در قالب طرح بلو‌ک‌های کامل تصادفی با 3 تكرار اجرا گرديد . هم کود نانوکلات آهن و هم عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم، هر دو در چهار غلظت (0، 1، 2 و 5 گرم در لیتر) مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که بالاترین وزن تر، وزن خشک، تعداد گل، تعداد برگ، طول ریشه، طول برگ، طول شاخه، قطر گل، به ازای استفاده کود نانوکلات آهن با غلظت 2 میلی‌گرم در لیتر و عصاره جلبک آسکوفیلیوم نودوسوم با غلظت 2 میلی‌گرم در لیتر حاصل شده است.
کلمات کلیدی: توت‌فرنگی، جلبک آسکوفیلوم نودوسوم، نانو کلات آهن، وزن تر، وزن خشک.
فصل اول
مقدمه
1-1- مشخصات گیاه‌شناسی و پراکنش اکولوژیک توت‌فرنگی
توت فرنگی گیاهی است علفی چند ساله با نام علمی(Fragaria.x annanasa) از خانواده گل سرخ(Rosacaceae) است. این گیاه بومی جنگل‌های اروپا که گونه وحشی آن دارای گل و برگ‌های کوچک می‌باشد و از قرن چهاردهم به سبب خواص دارویی آن معرفی شده است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت‌فرنگی‌های وحشی از جنگل به زمین زراعی منتقل شد و از آن به عنوان یک گیاه اهلی استفاده گردید. در جنگل‌های شمال ایران توت‌فرنگی وحشی به طور فراوان یافت می‌شود. به نظر می‌رسد که اولین رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد. توت‌فرنگی از جنس فراگاریا (Fragaria) و گونه رسا (Resea) بوده که امروزه از گونه‌های شیلنسیس (F.chilensis) و ویرجینیا (F.virginia) و هیبرید بین این دو یعنی (F. x annanasa) استفاده زراعی می‌شود. عموما گیاهانی علفی با ساقه‌های روند‌ه هستند. برگ‌ها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک‌د‌ار به رنگ سبز تیره‌اند که در برخی از ارقام شفاف هستند. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفید است که در قسمت تحتانی خود به یک زائد‌ه کوچک متصل است و کاسه گل شامل 5 کاسبرگ سبز رنگ است که در قسمت تحتانی تقریبا به یکد‌یگر جوش خورد‌ه‌اند. تعداد کاسبرگ‌ها در برخی از ارقام زراعی ممکن است بیش از 5 عدد باشد. تعداد تقریبی پرچم‌ها 20 عدد است. ماد‌گی به تعداد زیاد و به صورت مارپیچی بر روی نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج شکل نسبتا کشید‌ه‌ای را تشکیل میدهد. ماد‌گی از فند‌قه‌های جدا از یکد‌یگر که هر کدام دارای تخمد‌ان با شکل راست و کوتاه است، تشکیل شده است. در هر تخمد‌ان یک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فند‌قه‌ها تولید می‌شود. گلبرگ‌ها پس از تلقیح ریزش کرده و نهنج به تد‌ریج رشد می‌کند و گوشتی می‌شود. میوه به مرور زمان آبد‌ار شده و از حالت اسید‌ی به قند‌ی تبد‌یل می‌شود. اگر لقاح ناقص باشد، تعداد فند‌قه‌ها محد‌ود است و چه بسا تقارن میوه حفظ نمی‌شود. ارقام توت فرنگی به گروه ارقام بهاره یعنی بوته‌هایی که در سال یک بار میوه می‌د‌هند و ارقام چهار فصله که در سال بیش از یک بار میوه می‌د‌هند، تقسیم می‌شوند. مهمترین ارقام بهاره عبارتند از گورلا، آلیسو، تیوگو، رد‌گانتلت، اسیتا، کاتس کیل، فرسنا.
1-2- روش تکثیر، فرآیند کاشت و برداشت توت‌فرنگی
ازدیاد به طریق جنسی و غیرجنسی صورت میگیرد. ازدیاد توت فرنگی به وسیله بذر، مخصوص ارقامی است که طبیعتا تولید ساقه روند‌ه نمی‌کنند و یا ارقامی که ساقه‌های روند‌ه کمی دارند. همچنین جهت تولید ارقام جدید از روش ازدیاد بذری استفاده می‌شود. در ازدیاد غیر جنسی که تقسیم بوته خوانده می‌شود، بوته‌هایی را که خوب رشد کرده و قوی هستند، پس از خارج کردن از زمین به چند بوته کوچکتر که هر کدام دارای مقد‌اری ریشه باشند تقسیم کرده و سپس آنها را در محل اصلی نشا می‌کنند. در این روش باید از بوته‌های سالم پایه‌های ماد‌ری استفاده شود. روش ازدیاد از طریق ساقه‌های روند‌ه بد‌ین صورت است که پس از ریشهدار شدن، ساقه‌های روند‌ه را در تابستان از بوته ماد‌ری جدا و در محل سایه نشا می‌کنند و سپس در فصل پاییز بوته‌های انتخابی را به زمین اصلی انتقال می‌د‌هند. به علت زود بارور شدن گل های توت فرنگی در بهار باید بوته‌ها در جایی کاشته شوند که سرمایی دیررس بهاره به آنها صدمه نزند. توت فرنگی را از اواخر پاییز که در حال نیمه خواب است تا اوایل بهار قبل از بیدار شدن گیاه از خواب می‌توان جابجا نمود و در محل دیگری کاشت، بنابراین کاشت پاییزه و بهاره آن امکان پذیر است.
1-3- خواص تغذیه‌ای توت‌فرنگی و اثر آن در سلامتی انسان
قسمت‌هایی که از بوته توت فرنگی مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از: میوه، برگ و ریشه. از دیر باز همه قسمت‌های این گیاه مصرف دارویی داشته است و از برگ و ریشه آن که حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای تانن است به عنوان ضد اسهال و ادرارآور استفاده می‌شده است. توت فرنگی به صورت‌های گوناگون مورد استفاده قرار میگیرد. خام، جوشانده، مربا، شربت و بستنی. توت فرنگی منبع خوبی از فیبر، ویتامین C، فولات، پتاسیم و آنتی اکسیدان‌ها می‌باشد که این مواد مغذی باعث می‌شوند توت فرنگی بعنوان یک جایگزین شیرین، باعث افزایش سلامت قلب، کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در کل ارتقاء سلامتی بدن شود.
1-4- اهمیت اقتصادی
به وضوح فواید تغذیه‌ای فراوان ذکر شده برای انسان در مصرف این گیاه، تمایل زیاد به تولید آن را توجیه می‌نماید. از آنجا که توجه به کیفیت و کمیت این میوه می‌تواند در صنعت کشاورزی بسیار مهم باشد، استفاده از روشی بهینه در تولید با صرفه اقتصادی مطلوب، الزامی به نظر می‌رسد. از این رو، پرورش این گیاه امروزه بسیار حائز اهمیت می باشد. ضمن اینکه خواص تغذیه‌ای تنها دلیل کشت این گیاه نیست. توت فرنگی به دلیل داشتن اسیدهای میوه یكی از مهمترین گیاهانی است كه در زمره وسایل آرایشی كاربرد دارد و از قدیم به این منظور استفاده می‌شده است.
1-5- اهمیت نانو کلات آهن در تولید محصولات کشاورزی
با وجود آن که آهن فراوانترین عنصر کم مصرف در پوسته‌ي زمین است اما بیشترین محدودیت را براي تولید محصولات کشاورزي در خاك‌هاي آهکی مناطق خشک و نیمه خشک سبب شده است. قلیایی بودن، مقادیر زیاد آهک، کمبود ماده آلی، آبیاري سنگین، تراکم خاك و نیز تهویه‌ي ضعیف خاك از عوامل کمبود آهن قابل دسترس در خاك‌هاي آهکی است (فاجریا و همکاران،2005). آهن براي انجام بسیاري از فعالیت‌هاي سوخت و سازي گیاه، مورد نیاز است(موتا و همکاران، 2001؛ هل و استفان،2003 ) بنابراین، گیاهان براي ادامه‌ي رشد مناسب خود نیاز به مقدار کافی آهن دارند (براون و همکاران،1972 ).
1-6- بیان مسئله و هدف از انجام تحقیق
امروزه اهمیت کشاورزی پایدار و تولید محصولات باکیفیت ارزان با توجه به رشد سریع جمعیت کره زمین بر کسی پوشیده نیست. به عقیده کارشناسان جمعیت کره زمین تا سال 2025 بالغ بر 15 میلیارد نفر خواهد شد. لذا تامین غذای این جمعیت با امکانات کشاورزی کنونی امکان‌پذیر نخواهد بود. پس مسئله اصلی ما کمبود منابع غذایی در آینده است تنها راه حل پیشنهادی استفاده از محصولات با کیفیت غذایی و گیاهانی که بهره وری و راندمان تولید بیشتری داشته و ارزان و سریع بتوانند دردسترس افراد قرار گیرند. یکی از موادی که می‌تواند در افزایش سهم تولید کمک کنند، کودهای زیست محیطی همراه نانو کودها در راه افزایش کمیت و کیفیت تولید، مشکل‌گشا و قابل توجه بسیار می باشد. ازطرفی وجود برخی از ترکیبات محرك رشد در برخی از جلبک‌ها می‌تواند براي افزایش میزان رشد و بازدهی گیاهان زراعی و باغی استفاده شوند. با توجه به رویه کشاورزي پایدار و کشاورزي ارگانیک، کاهش و یا حذف استفاده از مواد شیمیایی و مصنوعی نیاز به جایگزینی این مواد با ساختار طبیعی الزامی به نظر می‌رسد. استفاده از ترکیبات کودي با ساختار شیمیایی به واسطه ماهیت غیر طبیعی آنها داراي مضرات فراوانی براي اکوسیستم‌ها بوده و حتی براي بشر نیز مخاطره آمیز می‌باشند. با عنایت به موارد ذکر شده استفاده از موادي که منشا زیستی و طبیعی دارد سازگارتر با طبیعت و محیط زیست خواهد بود.
هدف از تحقیق حاضر، کاهش آلودگی زیست محیطی با جایگزینی کود نانو به جای کود شیمیایی، افزایش کارایی و بازدهی توت فرنگی با استفاده از اسپری عصاره جلبک آسکوفیلم نودوسوم و نانو کلات آهن است.
فصل دوم
بررسی منابع
2-1- ترکیبات کودي حاوي تنظیم‌کننده هاي رشد گیاهی
تنظیم کننده‌های رشد گیاهی، رشد و نمو گیاهان را کنترل می‌کنند. استفاده از هورمون‌هاي گیاهی در سطح وسیع از پایان جنگ جهانی دوم شروع شد. امروزه هورمون‌هاي گیاهی به صورت مصنوعی ساخته شده در سطح وسیعی در کشاورزي استفاده می‌شود که از آن جمله می توان به علف کش‌هاي هورمونی مانند2, 4-D که نوعی علف کش شبه اکسینی می‌باشد و یا ریشهدار کردن قلمه‌هاي گیاهان زینتی و درختان اشاره نمود (کوچکی و سرمدنیا، 1379). یکی از این هورمون‌هاي مهم گیاهی سیتوکینین است که براي اولین بار از دانه نارس ذرت استخراج شد و زآتین نام گرفت. هورمون سیتوکینین در گیاهان از اسید آمینه آدنین مشتق می‌گردد. این هورمون در تمامی بافت‌هاي گیاهی موجود می‌باشد ولی بیشترین مقدار آن در نوك ریشه ها، ساقه و دانه‌هاي نارس وجود دارد (شمولینگ، 2004) و امروزه به صورت مصنوعی نیز سنتز می‌گردد. در دنیاي تحقیقات کشاورزي از هورمون سایتوکنین براي افزایش و حفظ کیفیت گل‌هاي زینتی استفاده نموده‌اند.
نتایج تحقیق مرتضوي و همکاران (1387) نشان داد که سطوح مصرف سیتوکینین و کلسیم در رز شاخه بریده رقم آلونا باعث افزایش معنی‌داري در کاهش درصد پیري، افزایش میزان کلروفیل، پروتئین کل و فعالیت آنزیم‌هاي آنتی‌اکسیدان داشت. آنان پیشنهاد نمودند که مصرف توام سیتوکینین به میزان 10 میکرومول و کلسیم به میزان 30 میلی‌مول در این گیاه به واسطه افزایش میزان کلروفیل، فعالیت آنزیم‌هاي پراکسیداز و کاتالازو باعث کاهش درصد پیري گل‌ها می‌گردد. هورمون سیتوکینین فقط توسط گیاهان عالی تولید نمی‌شود بلکه جلبک‌ها، سیانوباکتري‌ها و برخی از باکتري‌ها نیز قادر به تولید این هورمون می‌باشند که از آن جمله می‌توان به باکتري‌هاي اگرو باکتریوم تومی فاسینس، رودوکوکوس فاسینس و سودوموناس‌ساواستانو اشاره کرد (شمولینگ ، 2004). یکی از گونه‌هاي جلبک که قادر است هورمون سیتوکینین را در مقادیر بالا در اندام‌هاي خود تولید نماید گونۀ آسکوفیلیوم نودوسوم است. این جلبک که با نام انگلیسی سوید شناخته می‌گردد، داراي رنگ قهوه‌اي و یا سبز زیتونی بوده و ساقه‌ها و انشعابات دراز و نازکی دارد.
در دهه اخیر درخواست براي این نهاده‌هاي با پایه زیستی به واسطه تقاضا براي افزایش کیفیت و کمیت محصولات، روز به روز در دنیا در حال افزایش است. عصارۀ گونه‌هاي مختلف جلبک آسکوفیلوم مخصوصاً گونه نودوسوم در بیش از 70 کشور جهان در سطح تجاري خرید و فروش می شود (کرایجی و همکاران، 2007). در کانادا و اروپا مدت زمان زیادی است که عصاره جلبک دریایی به عنوان اصلاح کننده‌هاي خاك و یا به صورت محلول پاشی براي افزایش رشد و افزایش عملکرد گیاه زراعی به واسطۀ تولید گیاه زراعی استفاده می شود (نوری و کیسلی، 2006 ؛ ورکلیج، 1992).
استفاده از عصاره این جلبک سال‌هاست که اثبات شده است. استفاده از عصاره این جلبک باعث افزایش حجم ریشه و اندام هوایی گردیده و به واسطه همین باعث افزایش عملکرد در گیاه می‌گردد (رایورات و همکاران، 2008). همچنین گزارش‌هایی در مورد افزایش مقاومت به آفات و بیماري و تنش‌هاي محیطی در گیاه زراعی به واسطه استفاده از عصاره این جلبک ارائه شده است (ون استادن و کروچاند، 1990). این جلبک به واسطه دارا بودن مقادیر بالاي هورمون‌هاي گیاهی و اسید‌هاي آمینه موارد استفاده بسیار زیادي درکشاورزي یافته است. تحقیقات نشان داده است که استفاده از عصاره این جلبک، باعث افزایش کلروفیل در برگ‌هاي گیاه شده و سطح آنزیم آمیلاز را در اندام گیاهی بالا می برد که باعث شکسته شدن قند‌هاي غیر قابل استفاده در گیاه گردیده است (استریک و همکاران، 2004). به واسطه وجود چنین قابلیت‌هایی، عصاره این جلبک در قالب ترکیبات کودي، فرآوري شده و روانه بازار گردیده است. وجود سیتوکینین در جلبک آسکوفیلیوم نودوسوم باعث شده است که از آن به طور مستقیم در تحقیقات کشاورزي نیز استفاده شود. در تحقیقی استفاده از عصاره این جلبک (به فرم تجاري آلیگت سوپر) باعث تحریک جوانه‌زنی بذور گونه اي گل جالیز (Orobanche ramosa) گردید به طوري که با افزایش غلظت درصد جوانه‌زنی بذور افزایش یافت ولی در غلظت‌هاي بسیار بالا حالت ممانعت کنندگی ایجاد نمود (اکونومو و همکاران، 2007).
نتایج تحقیق استونی و همکاران (1992) نشان داد که استفاده از عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم به فرم تجاري میکس کرپ تریپل به صورت محلول پاشی در محیط هیدروپونیک در گیاه زراعی جو باعث 56 تا 63 درصد افزایش رشد نسبت به شاهد شد که علت این افزایش رشد به دلیل وجود هورمون سیتوکینین عنوان گردید. نتایج تحقیق رایوراس و همکاران (2008) نشان داد که بذور گیاه زراعی جو که با عصاره آسکوفیلوم نودوسوم آغشته شده بودند، نسبت به بذور آغشته شده با جیبرلین و بذور شاهد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بیشتري داشته‌اند. کودهای زیست محیطی همراه نانو کودها در راه افزایش کمیت و کیفیت تولید، مشکل‌گشا و قابل توجه بسیار می‌باشند. لذا وجود برخی از ترکیبات محرك رشد در برخی از جلبک‌ها باعث شده است تا از عصارۀ این گیاهان براي افزایش میزان رشد و بازدهی گیاهان زراعی و باغی استفاده شود. از گذشته، جلبک آسکوفیلوم نودوسوم به منظور بهبود دهنده شرایط خاکی در خاک‌ها و رشد گیاهان در کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته است (چامپان، 1980). گزارش شده است که این جلبک سبب تحریک رشد شاخصاره و گاهی باعث جوانه‌زنی (به کمک جیبرلین) می‌شود ( هورتادو و همکاران، 2009).
نتایج تحقیقات بسیار نشان داده است که استفاده از این مواد به واسطه وجود تنظیم کننده‌هاي رشد و عناصر غذایی باعث افزایش میزان کلروفیل، پروتئین کل و فعالیت آنزیم‌هاي آنتی‌اکسیدان، کاهش درصد پیري به واسطه افزایش فعالیت آنزیم اکسیداز و کاتالاز و افزایش حجم ریشه و اندام هوایی، افزایش مقاومت به یخبندان، افزایش جذب عناصر غذایی، افزایش مقاومت به بیماري‌ها، کاهش هجوم آفات، افزایش عملکرد و کیفیت محصول و طول مدت انبارداري بوده است. اطلاعات کمی در مورد تلقیح این جلبک پس از سازگاری در محیط کشت درون شیشه ای وجود دارد. استفاده از این کود زیستی، باعث افزایش شاخص‌های رشد در گرازیلاریا و اولوا در محیط کشت طبیعی شده است (روبرتسون آندرسن و همکاران، 2006). اسپری عصاره آسکوفیلوم نودوسوم باعث کاهش بیماری‌های برگی در هویج شده است (جایاراج و همکاران، 2008). با توجه به اینکه این ترکیبات از گیاهان بدست آمده و داراي منشا طبیعی می باشد می‌توان از آن در راستاي کشاورزي پایدار بهره برد. استپنسون (1974) معتقد است که از این جلبک می‌توان به عنوان یک کود زیستی تلقیح کننده با پتانسیل های بالا (مثل سایر کودهای زیستی ارگانیک) که یک منبع مناسب در کشاورزی و باغبانی هستند، استفاده کرد.
2-2- تاثیر نانوکلات آهن بر کمیت و کیفیت رشد
آهن، عنصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان است عدم دسترسی گیاه به آهن منجر به زرد شدن برگ‌های جوان می‌شود و باعث کاهش چشمگیر فعالیت فتوسنتز و در نتیجه تولید بیوماس می‌شود (جف برایت، 2007). این امر نه تنها روی کشاورزی و اقتصاد تاثیر منفی دارد بلکه به کمبود آهن در بدن انسان، که از شایع‌ترین مشکلات تغذیه‌ای امروز است، منجرخواهد شد (زدواریان و همکاران، 2002).
به دليل اثرات مضری که کودهای شيميايی مرسوم بر محيط از کميت و کيفيت غذا ايجاد می‌کنند، مدتهاست که استفاده از آن ها مورد نكوهش قرار گرفته است. با به کارگيری نانو کودها به عنوان جايگزين کودهای مرسوم، عناصر غذايی کود به تدريج و به صورت کنترل شده در خاک آزاد می‌شوند. استفاده از نانو کودها منجر به افزايش کارايی مصرفی عناصر غذايی، کاهش سميت خاک، به حداقل رسيدن اثرات منفی ناشی از مصرف بيش از حد کود و کاهش تعداد دفعات کاربرد کود می‌شود (نادری و همكاران، 1390).
استفاده از فرم‌های کلاته که به واسطه واکنش نمک های فلزی با کمپلکس‌های مصنوعی و طبیعی حاصل می‌شوند مهمترین راه حفاظت از آهن در برابر افزایش تثبیت در خاک با افزایش pH می‌باشد (ان‌جینز و همکاران، 2004). کوهورا و همکاران (2007) و کوموسا و همکاران (2002) گزارش کردند که کود کلات آهن به طور قابل ملاحظه‌ای عملکرد را نسبت به دیگر کودهای آهن افزایش داد.
آهن از عناصر ضروری و کم مصرف در گياهان است. اين عنصر به عنوان عامل اکسايش و کاهش در بخشی از ساختمان ناقلانی که در ترا‌فرستی الكترون دخالت دارند، نظير سيتوکروم‌ها و پروتئين‌های غير هم که در فتوسنتز، تنفس و تثبيت ازت نقش دارند وجود دارد (تايزو زايگر، 2002). نقش اين عنصر در تثبيت ازت و فعاليت برخی آنزيم‌ها، نظير کاتالاز، پراکسيداز و سيتوکروم اکسيداز به خوبی مورد بررسی قرار گرفته است (رایز و همکاران، 2000).
همچنين بيكربنات با تاثير بر جذب آهن از سيستم آپوپلاست برگ به داخل سيتوپلاسم از طريق پلاسمولیا می‌تواند بر انتقال و توزيع آهن برگ‌ها هم موثر باشد. از این رو استفاده از کودهای نوینی مانند نانوکلات آهن می‌تواند در افزایش کیفیت رشد توت فرنگی موثر باشد (پیوندی و همکاران، 1390). مطالعات انجام شده بررویOregano vulgar ، خانواده لامياسه نشان داده است که افزايش غلظت آهن در محيط سبب کاهش بيوماس گرديد با اين وجود هنوز اطلاعات اندکی در رابطه با نقش آهن در توليد متابوليت‌های ثانويه وجود دارد (یریتسیان و اکونوماکیس، 2002).
در تحقيقات انجام گرفته، ضمن بررسی اثر مقادير مختلف آهن بر فيزيولوژی و عملكرد گوجه‌فرنگی دريافتند که با کاهش ميزان آهن درمحيط کشت، نوک ريشه‌ها و ناحيه‌های کشنده، ضخيم‌شده و با کاهش جذب آهن، جذب ديگر عناصر سنگين توسط گياه افزايش می‌يابد (ذبيحی و همكاران، 1384). مطالعات ديگر نشان میدهد که مصرف 20 کيلوگرم در هكتار سكوسترين آهن موجب افزایش 16 درصدی عملكرد ذرت دانه‌ای و42 درصدی عملكرد وش پنبه گرديد (فيضی وهمكاران، 1386).
کمبود آهن بسته به عوامل متعدد خاکی، محیطی و ژنتیکی در گیاهان مختلف ایجاد شده و سبب کاهش قابل‌ملاحظه عملکرد و کیفیت محصول می‌شود(گوس و جانسون، 2001). روش‌هاي مختلفی براي رفع کمبود آهن در گیاهان پیشنهاد شده که می‌توان به مصرف خاکی، محلول‌پاشی و یا اختلاط آهن با بذر اشاره کرد(پناس و همکاران، 1990؛ گوس و جانسون، 2001).
نتایج تاثیر کود دهی آهن بر عملکرد گیاهان مختلف، متفاوت و گاه متناقض است (مورتوت، 2003). اختلاف نتایج به‌دست آمده از بررسی تاثیر کود دهی آهن بر گیاه، می‌تواند به دلیل تفاوت در نوع خاك، جنس و گونه گیاه، شرایط اقلیمی و یا سطوح آهن مصرفی در این آزمایش‌ها باشد(وایرسما،2005 ). ترکیبات معدنی آهن بعد از اضافه شدن به خاك‌هاي آهکی، به‌سرعت با آهک واکنش داده و رسوب اکسید آهن تولید می‌شود که قابلیت جذب آن براي گیاه بسیار کم است. بنابراین، مصرف کلات‌هاي آهن در این شرایط در مقایسه با کودهاي معدنی آهن توصیه شده‌است(گودسی و همکاران، 2003).
در پژوهش دیگري، مصرف7/6 کیلوگرم Fe-EDDHA در هکتار، سبب افزایش معنی‌دار ارتفاع گیاه، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه سویا شد اگرچه تاثیر کود دهی آهن در ارقام متحمل به کمبود آهن در مقایسه با رقم‌هاي حساس به کمبود آهن متفاوت بود(وایرسما،2005). برخی بررسی‌ها نشان داده تغذیه‌ي برگی آهن روش مناسبی براي برطرف کردن کمبود آهن است اما این روش تنها براي گیاهان داراي علایم خفیف زرد برگی (کلروز) و یا در یک مقطع کوتاه زمانی، موثر است (نایِو، 2006). ملکوتی و همکاران (1382) گزارش کردند مصرف آهن از منبع سولفات آهن در خاك‌هاي غیر آهکی سبب افزایش عملکرد دانه‌ي آفتابگردان شد، اگر چه این افزایش معنی‌دار نبود. سپهر (1382) نیز نتایج مشابهی را با مصرف 20 کیلوگرم کلات آهن در آفتابگردان و در شرایط آهکی گزارش کرده است.
فصل سوم
مواد و روش‌ها
3-1-منبع گیاهی مورد استفاده
درپژوهش حاضر بوته‌های توت‌فرنگی رقم سلوا از گلخانه‌ای در حوالی شهر رشت تهیه شدند.
3-2- بستر کشت وآماده کردن نمونه گیاهی
در این تحقیق از بستر کشت منطقه استفاده شد. برای ضد عفونی وسایل مورد نیاز از قبیل قیچی، بیلچه، گلدان‌های خالی، و ماسه بستر کشت از آب معمولی و مایع ظرف شویی و آب‌کشی با آب مقطر استفاده شد سپس گلدان‌ها با ماسه به حجم مورد نظر رسیدند. ریشه بوته‌ها در آب جاری شسته شده پس از جداسازی گل و لای موجود و عاری گشتن از هرگونه موادی، ریشه‌ها در محلول هیپوکلرید سدیم %2/0 به مدت 3 دقیقه قرارداده شده، سپس در گلدان‌های آماده شده کشت گردیدند.
3-3- آماده کردن مواد
مقادیر 1، 2 و 5 گرم از نانو کود کلات آهن در یک لیتر آب معدنی حل شدند. همین مراحل برای جلبک آسکوفیلوم نودوسوم نیز تکرار گردید یعنی از این محلول مقدار 1، 2 و 5 گرم توزین و در بطری‌های حاوی کود نانوکلات مخلوط گردیدند. این آماده‌سازی در دو مرحله تکرار گردید و به فاصله 20 روز بر روی تیمارها اسپری شدند.
شکل 3-1- تهیه بوته‌ها: بوته‌های تهیه‌شده توت‌فرنگی از نوع سیلویا می‌باشد. این بوته ها از گلخانه‌ای در شهر رشت تهیه گردید. اشکال فوق نمای بوته‌ها قبل و بعد از کاشت را نشان میدهد.
3-4-استقرار نمونه‌ها
بوته‌های نشا شده به تعداد 48 عدد تهیه شده و در 3 ردیف 15 تایی و 3 تای باقی‌مانده به عنوان شاهد در نظر گرفته و مستقر گردیدند و روی آنها برچسب زده شد.
3-5- شرایط نگهداری بوته‌های کشت شده
گلدان‌های حاوی بوته‌های کشت شده در شرایط آب و هوای محیط آزاد در تاریخ 28/12/1392 کشت گردیدند. اولین اسپری بر روی تیمارها در مورخه 29/12/92 و دومین اسپری در 20/1/93 انجام گردید. فاصله زمانی هر آبیاری 3 روز بوده است.
3-6- تیمارهای آزمایش
آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بر طرح پایه کاملا تصادفی انجام شد. دراین آزمایش دو فاکتور عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم و کود نانوکلات آهن هر کدام در چهار سطح (0، 1، 2 و 5 میلی گرم درلیتر) با سه تکرار در 16 تیمار مورد استفاده قرار گرفت.
3-7- شرایط نگهداری نمونه ها و اندازه گیری صفات
پس از نشاء، بوته‌ها در بستر کشت گلدان‌ها برچسب زده شدند. سپس گلدان‌ها در هوای محیط آزاد قرار گرفتند در انتهای رسیدن میوه‌های توت‌فرنگی، صفات مورد ارزیابی قرار گرفتند.
3-8- ارزیابی صفات
در این مطالعه، وزن تر، وزن خشک، تعداد برگ، تعداد ریشه، تعداد شاخه، طول ریشه، ارتفاع گیاه، طول برگ، قطر گل، تعداد گل، وزن میوه و طول شاخه‌های گیاه توت‌فرنگی اندازه‌گیری شدند. برای اندازه‌گیری وزن تر گیاه‌ها از ترازوی دیجیتال استفاده شد. برای اندازه‌گیری وزن خشک، نمونه‌ها به مدت 24 ساعت در دمای 103 درجه سانتی‌گراد قرار گرفته، سپس به وسیله ترازوی دیجیتال وزن گردیدند. تعداد برگ، تعداد شاخه، و تعداد میوه، پس از 35 روز کاشت به صورت چشمی شمارش گردیدند طول ریشه، برگ، و شاخساره، ارتفاع گیاه بر حسب سانتی‌متر به کمک کولیس و متر اندازه‌گیری شدند.
3-9- تجزیه و تحلیل داده‌ها
تجزیه وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای آماری SPSSو MSTATC انجام شد. جهت تجزیه واریانس داده‌ها برای مقایسه میانگین‌ها از آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد استفاده شد در ادامه با استفاده از نرم افزار Excel نسبت به رسم نمودارها اقدام گردید.
فصل چهارم
نتایج و بحث
نتایج حاصل از پژوهش حاضر بیانگر نقش کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلیوم نودوسوم در تغییر برخی شاخص‌های رشد رویشی، گلدهی و فیزیولوژیکی گیاه توت فرنگی است، به طوری که این تغییرات در شاخص‌های ارتفاع گیاه، وزن تر وخشک، تعداد و طول ریشه، تعداد گل، برگ، طول شاخه و برگ و ریشه، معنی‌دار بود.
با توجه به جدید بودن فناوری نانو و روند رو به رشد مطالعات در این فناوری، گزارش‌های زیادی درباره‌ی اثر این کود بر روی شاخص‌های رشد و نمو گیاهان وجود ندارد. تغییر شکل مواد در مقیاس نانو، ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و فعالیت‌های کاتالیتیک آنها را تغییر میدهد. ناحیه‌ی سطحی ویژه‌ی اغلب مواد در مقیاس نانو، فعالیت شیمیایی و زیستی‌شان را افزایش میدهد. بنابراین، خواص جدید در ذرات نانو مانند حلالیت بیشتر، فعالیت شیمیایی بیشتر و توانایی نفوذ به درون غشای سلول ظاهر می‌شود.
پزوهش حاضر نشان میدهد که عصاره جلبک آسکوفیلیوم نودوسوم نقش موثری بر روی تغییر وزن تر و وزن خشک بخش رو زمینی و زیر زمینی گیاه، همچنین مقدار آهن و کلروفیل برگ دارد. تنظیم کننده‌های رشد گیاهی در تنظیم فتوسنتز و حرکت فرآورده‌های فتوسنتزی از محل تولید آنها در برگ به محلهای تجمع به کار گرفته می‌شوند. تنظیم فتوسنتز و حرکت مواد و فرآورده‌های فتوسنتزی در نقاط زیادی از گیاه می‌تواند صورت گیرد، که به دنبال آن سبب افزایش یا کاهش در اندازه‌ی گیاه می‌شود(فتحی و همکاران، 1391).
4-1- ارزیابی صفات
4-1-1- وزن تر
نتایج حاصل ازتجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح مختلف عصاره جلبک و کودنانو بر وزن تر گیاه به ترتیب در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنی‌دار بود. از طرفی مشاهده مقایسه میانگین این تیمارها (جدول4-2) نشان داد، ترکیب محلول 2گرم درليتر كود نانوكلات‌آهن همراه 1ميلي‌گرم در ليترعصاره جلبك آسكوفليوم ندوسيوم نسبت به دیگر ترکیبات در این پژوهش تیمار برتر بوده است. ازطرفی تاثیر محلول 2گرم درليتركود نانوكلات‌آهن نشان میدهد، القاي افزايش وزن 6/283 نسبت به شاهد با وزن تر274گرم باعث شده‌است وزن تر حدود 12درصد افزایش یابد. بنابراین تیمار، تیمار برتردراین پژوهش نیز بوده است. تیمار عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم نشان داد که این محلول با غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر با القاي افزايش وزن 291گرم نسبت به شاهد با 2/279گرم، وزن تر را حدود 10درصد افزایش داد واین تیمار نیز، تیمار برتردراین تحقیق بود(جداول4-1، 4-2 و4-3 و شكل 4-1).
جدول 4-1- تجزيه واريانس اثر غلظت‌هاي مختلف عصاره جلبك آسکوفیلوم نودوسوم و کود نانوکلات آهن بروزن تر، وزن خشك، وزن ميوه، تعداد شاخه، تعداد ميوه، تعداد برگ، تعداد ريشه، ارتفاع گياه، تعدادگل، طول شاخه، قطر گل و طول برگ توت‌فرنگی رقم سلوا
میانگین مربعات (MS)
وزن تر وزن خشک تعداد برگ طول برگ تعداد گل قطر گل تعداد شاخه طول شاخه تعداد میوه وزن میوه ارتفاع گیاه تعداد ریشه درجه آزادی منابع تغییرات
89/24** 2/769** 81/088* 0/774** 6/12** 3/043** 13/28* 18/933* 2/61** 86/12** 22/29* 4/466** 15 تیمار
0/937 0/222 21/97 0/054 0/333 1/104 2/33 2/52 0/645 30/83 3/68 0/208 32 خطا
0/342 0/999 34/94 4/18 32/6 78/69 33/63 7/97 23/85 28/16 8/83 2/83 ضریب تغییرات
ns اختلاف غیرمعنی‌دار **معنی‌داری در سطح 1 درصد *معنی‌داری در سطح 5درصد
جدول 4-2- مقايسه ميانگين اثر غلظت‌هاي مختلف عصاره جلبك آسکوفیلوم نودوسوم و کود نانوکلات آهن بر وزن تر، وزن خشك، وزن ميوه، تعداد شاخه، تعداد ميوه، تعداد برگ، تعداد ريشه، ارتفاع گياه، تعدادگل، طول شاخه، قطر گل و طول برگ.
تیمار وزن تر وزن خشک تعداد برگ طول برگ تعداد گل قطر گل تعداد شاخه طول شاخه تعداد میوه وزن میوه ارتفاع گیاه تعداد ریشه
control 274j 46/00h 17/00ab 4/53f 5/00a 2/36abc 5/66ab 18/66cd 3/33a 12/33ab 21/33ab 14/33e
FE0G1 279h 46/16gh 10/00bcd 5/36cd 0/66efg 1/00abcd 3/66bc 19/00bcd 0/333d 5/00bc 21/00ab 14/66de
FE0G2 283ef 46/94defg 19/00a 6/10a 1/33e 2/66ab 6/33a 20/33abcd 1/00bcd 14/33a 22/00ab 15/33bcd
FE0G5 278h 46/23gh 17/33ab 5/06de 1/33e 0/000d 6/00ab 19/33bcd 0/000d 0/00c 21/00ab 15/00cde
FE1G0 276i 46/39fgh 12/33abcd 5/70bc 1/33e 0/000d 4/00abc 20/66abc 0/333d 0/00c 23/00ab 17/33a
FE1G1 281g 46/94defg 14/00abcd 5/96ab 2/33d 1/83abc 4/66abc 18/00d 1/00bcd 10/00ab 21/33ab 17/33a
FE1G2 291b 48/50b 14/00abcd 6/10a 3/33bc 2/23abc 4/66abc 20/33abcd 2/00abc 12/00ab 22/66ab 17/66a
FE1G5 287d 47/83bc 8/33cd 5/80ab 1/33e 0/900cd 2/66c 21/00abc 0/666cd 4/66bc 22/66ab 15/00cde
FE2G0 285e 47/16cdef 15/33abc 5/96ab 3/66b 2/43abc 5/33ab 19/33bcd 2/33ab 13/00ab 22/66ab 18/00a
FE2G1 289c 48/50b 12/00abcd 5/90ab 2/66cd 2/73a 4/00abc 20/33abcd 1/33bcd 14/33a 21/00ab 17/33a
FE2G2 294a 49/41a 13/00abcd 5/80ab 3/00bcd 1/6 4/33abc 18/66cd 1/33bcd 8/66abc 20/33ab 17/33a
FE2G5 284ef 47/38cde 15/00abc 6/06ab 0/000g 0/000d 5/00abc 20/66abc 0/000d 0/00c 21/66ab 16/00b
FE5G0 281g 46/66efgh 7/00d 4/93e 0/000g 0/000d 2/66c 19/33bcd 0/000d 0/00c 20/00b 15/66bc
FE5G1 281g 46/83defg 11/33abcd 5/06de 1/00ef 1/83abc 4/00abc 22/33a 0/666cd 9/66ab 23/33a 15/00cde
FE5G2 283f 47/60cd 14/00abcd 5/10de 1/00ef 0/833cd 4/66abc 21/33ab 0/666cd 4/66bc 23/00ab 15/33bcd
FE5G5 278h 46/63efgh 15/00abc 6/10a 0/333fg 0/933bcd 5/00abc 19/33bcd 0/333d 5/00bc 20/66ab 16/00b
*در هر ستون ميانگين‌هايي كه داراي حداقل يك حرف مشترك هستند بر اساس آزمون LSD تفاوت معني‌دار ندارند. جدول 4-3- همبستگی بین صفات اندازه گیری شده
وزن تر وزن خشک تعداد برگ طول برگ تعداد گل قطر گل تعداد شاخه طول شاخه تعداد میوه وزن میوه ارتفاع گیاه تعداد ریشه
وزن تر 1/000 وزن خشک 0/891 1/000 </0001 تعداد برگ -0/103 -0/121 1/000 0/485 0/411 طول برگ 0/487 0/412 0/207 1/000 0/000 0/004 0/157 تعداد گل 0/193 0/186 0/137 -0/084 1/000 0/190 0/205 0/352 0/569 قطر گل 0/274 0/199 0/197 0/191 0/585 1/000 0/059 0/176 0/179 0/194 </0001 تعداد شاخه -0/125 -0/160 0/988 0/171 0/133 0/187 1/000 0/396 0/278 </0001 0/246 0/368 0/202 طول شاخه 0/049 0/094 -0/125 -0/077 -0/225 -0/174 -0/128 1/000 0/742 0/527 0/399 0/605 0/124 0/238 0/386 تعداد میوه 0/125 0/147 0/060 -0/092 0/849 0/714 0/059 -0/188 1/000 0/399 0/317 0/686 0/534 </0001 </0001 0/690 0/202 وزن میوه 0/282 0/209 0/195 0/207 0/584 0/996 0/189 -0/169 0/712 1/000 0/052 0/153 0/183 0/158 </0001 </0001 0/199 0/250 </0001 ارتفاع گیاه -0/030 -0/009 -0/126 -0/125 0/038 -0/054 -0/145 0/575 0/005 -0/061 1/000 0/842 0/953 0/395 0/396 0/796 0/718 0/324 </0001 0/975 0/681 تعداد ریشه 0/503 0/530 -0/070 0/580 0/310 0/156 -0/096 -0/135 0/198 0/170 0/028 1/000
0/000 0/000 0/634 </0001 0/032 0/289 0/517 0/361 0/177 0/249 0/851
نتایج حاصل از این تحقیق نشان از برتری اثر محلول 2 گرم در ليتر كود نانوكلات آهن 2 ميلي‌گرم در ليترعصاره جلبك آسكوفليوم ندوسيوم بر وزن تر گیاه بود. آهن، عنصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان است و عدم دسترسی گیاه به آهن منجر به زرد شدن برگ‌های جوان می‌شود و باعث کاهش چشمگیر فعالیت فتوسنتز و در نتیجه تولید بیوماس می‌شود (برایت، 2007).
علت افزایش وزن تر گیاه در تیمار آسکوفیلوم نودونسوم را می‌توان به دلیل تاثیر مثبت این ترکیب در جذب و ذخیره‌سازی عناصر غذایی به عنوان یک ارگانیسم کود دانست که نتایج فوق در مورد تاثیر ارگانیسم کودهای زیستی با نتایج اصلانی و همکاران (1390) و خائوساد و همکاران (2006) منطبق است. گزارش شده است که تلقیح آسکوفیلوم نودونسوم در گیاه گراسیلاریا، باعث بیشترین رشد در این گیاه گردیده است (روبرتسون آندرسون و همکاران (2006). بنابراین نتایج ما تاثیر مثبت سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر وزن تر گیاه توت‌فرنگي را نشان داد. نتایج ما با نتایج ارسیسلی و همکاران (2002)، اکواتولاریا و همکاران (2011) و شیرزاد و همکاران (2011) منطبق است. (جداول4-1، 4-2 و 4-3 و شكل 4-1).
4-1-2- وزن خشک
نتایج حاصل از تجزیه واریانس تیمارها اثر معنی‌داری را در سطح 1 درصد در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر وزن خشك گیاه توت‌فرنگي را نشان داد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمارها در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر وزن خشك گیاه نشان داد که تیمار 2 گرم در ليتر كود نانوكلات آهن و 1 ميلي‌گرم در ليترعصاره جلبك اسكوفليوم ندوسيوم با وزن خشک 4/49 گرم بهترین تیمار بود. همچنین تیمار آسکوفیلوم نودونسوم با غلظت 5 گرم در لیتر با القا وزن خشک 5/48 گرم بالاترین وزن خشک گیاه را نشان داد که نسبت به شاهد با وزن خشک 8/47 گرم حدود 5 درصد افزایش وزن خشک در این تیمار مشاهده شده است. همچنين تيمار كود نانوكلات آهن با غلظت 2 گرم در ليتر با وزن القا شده 9/46 گرم بالاترين وزن خشك گياه را نسبت به شاهد كه 46 گرم بود، نشان داد (جداول4-1، 4-2 و 3-4 و شكل 4-2).
نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمارها در مورد تاثیر متقابل این دو تیمار، برتری تیمار 2 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن و 1 میلی‌گرم در لیتر آسکوفیلوم نودونسوم را نشان میدهد. تاثیر آسکوفیلوم نودونسوم را می‌توان به دلیل اثر مثبت آن بر جذب عناصر غذایی دانست، که نتایج این پژوهش در مورد تاثیر مثبت تلقیح این ارگانیسم کود با نتایج ریورات و همکاران(2007) و ریورات و همکاران (2008) منطبق است.
4-1-3- وزن ميوه
نتایج حاصل از تجزیه واریانس تیمارها اثر معنی‌داری را در سطح 1 درصد در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر وزن ميوه گیاه توت‌فرنگي نشان داد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمارها در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر وزن خشك گیاه، نشان داد که تیمار 2 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن و 1 ميلي‌گرم در ليترعصاره جلبك اسكوفليوم نودوسوم با وزن ميوه 3/15 گرم بهترین تیمار بود. همچنین تیمار آسکوفیلوم نودوسوم با غلظت 5 و 2 گرم در لیتر با القا وزن ميوه 14 گرم بالاترین وزن ميوه گیاه را نشان داد که نسبت به شاهد با وزن 6/15 گرم حدود 1درصد كاهش وزن ميوه در این تیمار مشاهده شد. همچنين تيمار كود نانوكلات آهن با غلظت 2 گرم در ليتر با وزن القا شده 19 گرم بالاترين وزن ميوه گياه نسبت به شاهد كه 17 گرم بود را نشان داد (جداول4-1، 4-2 و 4-3 و شكل 4-11).
نتايج ما همچنين برتري تيمار 1 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن و 2 ميلي‌گرم در ليترعصاره جلبك اسكوفليوم نودوسوم را بر وزن ميوه نشان داد كه اين نتيجه ما بانتايج كشنول و سوگي(1991) درباره تنظيم كننده‌هاي رشد بر افزايش وزن و حجم ميوه منطبق است. نتايج ما با نتايج موسوي‌زاده و همكاران (2010) و ناصر نگهدار (1391) نيز منطبق است. همچنین نتایج این پژوهش در مورد تاثیر مثبت تلقیح این ارگانیسم کود با نتایج ریورات و همکاران (2007 و 2008) منطبق است.
4-1-4- تعداد برگ
نتایج حاصل از تجزیه واریانس تیمارها اثر معنی‌داری را در سطح 1 و5 درصد در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد برگ گیاه توت‌فرنگي را نشان داد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمارها در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم برتعداد برگ گیاه نشان داد، که تیمار 1 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن و 2 ميلي‌گرم در ليتر عصاره جلبك اسكوفليوم نودوسوم با تعداد برگ 3/15 بهترین تیمار بود. همچنین تیمار آسکوفیلوم نودونسوم با غلظت 5 و2 گرم در لیتر با القا تعداد 14 عدد برگ بالاترین برگ گیاه را نشان داد که نسبت به شاهد با 8/14 عدد برگ حدود 1 درصد كاهش تعداد برگ در این تیمار مشاهده شد. همچنين تيمار كود نانوكلات آهن با غلظت 2 گرم در ليتر با 19 گرم بالاترين تعداد برگ گياه را نسبت به شاهد كه 17 عدد بود، نشان داد (جداول4-1، 4-2 و 4-3 و شكل 4-4).
برتري تيمار 1 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن و2 ميلي گرم در ليترعصاره جلبك اسكوفليوم نودوسوم درنتايج ما به اثبات رسيد. علت اين امر را مي توان در جذب بهتر مواد غذايي دانست(حسني كرد خليلي و همكاران، 1390). همچنين در پژوهش ما غلظت‌هاي 1 گرم در ليتر كود نانوكلات آهن و 2 ميلي گرم عصاره جلبك اسكوفليوم نودوسوم برتري قابل توجهي داشتند؛ كه علت اين امر را مي توان تحريك رشد سلولي جوانه‌هاي برگي و رشد آنه به كمك تنظيم كننده‌هاي اكسين و سايتوكنين دانست. رستمي وشهسوار(1390)، اثر تنظيم كننده‌هاي رشد را بر ريز ازديادي زيتون (Olea eropea L.cv.Misson) بررسي كرده و دريافتند كه غلظت‌هاي كم تنظيم كننده‌هاي رشد باعث افزايش پرآوري شاخ‌ها و تعداد برگ گرديد. نگهدار(1391) دريافت كه غلظت 2 ميلي‌گرم از عصاره جليك آسكوفليوم نودوسوم بيشترين پرآوري سطح برگ و تعداد برگ را درپي خواهد داشت. همچنين نتايج ما با نتايج نگهدار (1391) در مورد تاثير عصاره جلبك اسكوفليوم نودوسوم و كود نانوكلات آهن بر عملكرد اندام هوايي منطبق است.
4-1-5- طول برگ
نتایج حاصل از تجزیه واریانس تیمارها، تاثیركود نانوكلات آهن و تلقیح با آسکوفیلوم نودوسوم را در سطح 1 و 5 درصد معنی‌دار نشان داد. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمارها در مورد تاثیر كود نانوكلات بر طول برگ، برتری تیمار 2 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن با تعداد 1/6 سانتيمتر طول برگ را نشان داد که نسبت به شاهد (5/4) حدود 20 درصد افزایش نشان داد. همچنین تاثیر تلقیح آسکوفیلوم نودوسوم نشان داد که غلظت 5 میلی گرم در لیتر با 1/6 سانتيمتر طول برگ بیشترین طول برگ را بر جای گذاشت (جداول4-1، 4-2 و 4-3 و شكل 4-5).
علت افزایش تعداد برگ در تیمار آسکوفیلوم نودوسوم را می توان به تاثیر بیولوژیکی این کود بر جذب عناصر غذایی نسبت داد، که منبع مناسبی جهت کاربری بیولوژیکی کودی آنهاست ( هورتادو و همکاران،2009). درزی و همکاران (1385) بیان کردند که کودهای بیولوژیک تاثیر مثبتی بر گیاه مرزنجوش دارند. نتایج ما با نتایج وو و همکاران(2005) و ابولیزید و همکاران (2007) در مورد تاثیر تلقیح کودهای بیولوژیک بر افزایش طول و تعداد برگ منطبق است.
4-1-6- تعداد گل
نتایج حاصل از تجزیه واریانس تیمارها اثر معنی‌داری را در سطح 5 درصد در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد گل گیاه توت‌فرنگي نشان می دهد (جدول 4-1). از طرفی نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمارها در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر تعداد گل، گیاه نشان داد که تیمار 1 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن و2 ميلي‌گرم در ليترعصاره جلبك اسكوفليوم ندوسيوم با تعداد گل7/3 بهترین تیمار بود. همچنین تیمار آسکوفیلوم نودونسوم با غلظت 5 گرم در لیتر با القا تعداد گل 3/3 عدد بالاترین تعداد گل گیاه را نشان داد که نسبت به شاهد با تعداد گل 9/4 گل حدود 1 درصد كاهش تعداد گل در این تیمار مشاهده شد همچنين تيمار كود نانوكلات‌آهن با غلظت 2 گرم در ليتر با القا تعداد گل3/1 بالاترين تعداد گل گياه را نسبت به شاهد كه 5 عدد گل بود را نشان داد (جداول4-1، 4-2 و 4-3 و شكل 4-6).
تاثیر آسکوفیلوم نودونسوم را می‌توان به دلیل اثر مثبت تنظيم کننده‌هاي رشد گياهي در گياهان مشخصي موجب افزايش تعداد گل‌ها گرديده و اين تنظيم کننده‌هاي رشد همچنين مي توانند جنسيت را تغيير دهند. تئوري رايج اين است که موازنه تنظيم کننده‌هاي رشد گياهي در گياهان خانواده کدوئيان اساس فيزيولوژيکي تعيين جنسيت در آنها است. با توجه به بررسي منابع در رابطه با اثر تنظيم کننده‌هاي رشد گياهي بر گل‌دهي، مشاهده گرديد که تنظيم کننده‌هاي رشد گياهي اکسين باعث افزايش گل‌دهي و زودرسي محصول مي گردد، و از طرفي نتيجه پژوهش وارنا (1998) تأييدي بر نتيجه آزمايش حاضر مي باشد. وارنا نشان داد که در اثر استفاده از محلول پاشي تعدادي از تنظيم کننده‌هاي رشد گياهي بر روي نشاء خيار و بررسي تأثير آنها بر عملکرد، بيشترين عملکرد در تيمارهايي به دست آمد که از نفتالين استيک اسيد (NAA) و اتفن (CEPA) استفاده گرديد. با بررسي اثر تيمارهاي مختلف بر صفت تعداد گل مشخص گرديد که استفاده از سطح 100 ميلي‌گرم در ليتر NAA به صورت معني‌دار تعداد گل را افزايش داد. سطوح ديگر اکسين و اتفن و سيستم کاشت و اثرات متقابل بين آنها از نظر آماري در سطح پنج درصد آزمون دانکن داراي اختلاف معني‌دار نبود (م، كلانتر.1389). نتایج ما با نتایج كلانتر و همکاران (1389) منطبق است.
4-1-7- قطر گل
نتایج حاصل از تجزیه واریانس تیمارها اثر بي‌معنی را در سطح 1 درصد در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن بر قطر گل گیاه توت‌فرنگي را نشان داد (جدول4-1). نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمارها در مورد تاثیر سطوح مختلف محلول‌های کود نانوکلات آهن و عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم بر قطر گل گیاه نشان داد، که تیمار 1 گرم در ليتر نانو كود كلات آهن 5 ميلي‌گرم در ليترعصاره جلبك اسكوفليوم ندوسيوم باقطر 7/2 سانتيمتر بهترین تیمار بود. همچنین تیمار آسکوفیلوم نودونسوم با غلظت 5 ميلي‌گرم در لیتر با 2/2 بالاترین قطر گل گیاه را نشان داد که نسبت به شاهد با قطر گل 3 سانتيمتر حدود 20 درصد كاهش قطر گل در این تیمار مشاهده شد. همچنين تيمار كود نانوكلات آهن با غلظت 2 گرم در ليتر با قطر گل 6/2 سانتيمتر بالاترين قطر گل گياه را نسبت به شاهد كه 3/2 سانتيمتر بود را نشان داد (جداول4-1، 4-2 و 4-3 و شكل 4-7).
