–189


عضو شوید


نام کاربری
رمز عبور

:: فراموشی رمز عبور؟

عضویت سریع

نام کاربری
رمز عبور
تکرار رمز
ایمیل
کد تصویری
براي اطلاع از آپيدت شدن وبلاگ در خبرنامه وبلاگ عضو شويد تا جديدترين مطالب به ايميل شما ارسال شود




تبادل لینک هوشمند

برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان پایان نامه ها و آدرس k-thesis.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.







نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)
پرش به محتوای اصلیرفتن به نوارابزار پیشخوان خانه به‌روزرسانی‌ها 2 نوشته‌ها همه‌ی نوشته‌ها افزودن نوشته دسته‌ها برچسب‌ها بگرد و جایگزین کن! تمام گشتن ها اضافه کردن رسانه کتابخانه افزودن برگه‌ها همه‌ی برگه‌ها افزودن برگه دیدگاه‌ها 1 نمایش پوسته‌ها سفارشی‌سازی ابزارک‌ها فهرست‌ها سربرگ پس‌زمینه Random Backgrounds تنظیمات پوسته ویرایشگر افزونه‌ها افزونه‌های نصب‌شده افزودن ویرایشگر Random Banners کاربران همه کاربران افزودن شناسنامه شما ابزارها ابزارهای دردسترس درون‌ریزی برون‌بری Search & Replace تنظیمات همگانی نوشتن خواندن گفت‌و‌گو‌ها رسانه پیوندهای یکتا Shortcode any widget Auto Limit Posts Header and Footer WP Rocket XML-Sitemap Random Thumbnails کوتاه کردن پست فونت ماندگار فونت پیشخوان فونت پوسته انتقادات و پیشنهادات Related Posts تنظیمات پارسی جمع کردن فهرست درباره وردپرس پایان نامه های ایران داک 22 به‌روزرسانی پوسته 11 دیدگاه در انتظار مدیریت است تازه WP Rocket سلام 92 بیرون رفتن راهنما تنظیمات صفحه نوشته‌ی تازه Easy Image Display is supported through Patreon. If you find it useful, please consider a small donation. Thanks! | Hide Notice وردپرس پارسی فعال شد! برای کارکردن افزونه نیاز به پیکربندی آن دارید. برگه‌ی پیکربندی – بی‌خیال WP Rocket بعد از فعال یا غیرفعال سازی ویژگی یا افزونه پا کردن کش ضروری است پاک کردن کش WP Rocket: برای درست کار کردن افزونه به پیوند یکتا بروید و ساختار دلخواه را انتخاب کنید ، رفتن به پیوند یکتا عنوان را اینجا وارد کنید پیوند یکتا: http://abbas-jadidi.ir/?p=3132&preview=true تغییر پیوندهای یکتا افزودن پرونده چندرسانه‌ایدیداریمتن bilinkb-quotedelinsimgulollicodemoreبستن برچسب‌هاجهت متن سرویس وبلاگدهی وردپرسی

پایان نامه ارشد مدیریت (سایت اصلی)

نمونه سوال ارشد (تست ها)

پایان نامه ارشد حقوق (سایت اصلی)

دانلود پایان نامه ارشد -همه رشته ها

پایان نامه حسابداری (سایت اصلی)

پایان نامه ادبیات

پایان نامه برق

پایان نامه (ارشد فایل)

پایان نامه ارشد روانشناسی (بلاگ اسکای)

پایان نامه مدیریت

پایان نامه ارشد (پارسی بلاگ)

روانشناسی (لوکس بلاگ)

پایان نامه (رزبلاگ)

فروش فایل سنجش و دانش

آرتین فایل

پایان نامه (بلاگ اسکای)

پایان نامه های پارسی بلاگ 2

پایان نامه و تز (فورکیا)

پایان نامه (نیلوبلاگ)

دانلود پایان نامه ارشد مدیریت (لوکس بلاگ)

پایان نامه ارشد رشته حقوق (میهن بلاگ)

پایان نامه ارشد حقوق (بلاگ اسکای)

هما تز

دانلود پایان نامه رشته حقوق (رز بلاگ)

پایان نامه حقوق (نیلو بلاگ)

عناوین پایان نامه مدیریت

پایان نامه های حقوق (لوکس بلاگ)

پایان نامه تربیت بدنی

پایان نامه مدیریت صنعتی

پایان نامه ارشد مدیریت (بلاگ اسکای)

پایان نامه علم یار

پایان نامه روانشناسی (فورکیا)

پایان نامه ارشد

پایان نامه حقوق (رزبلاگ)

آوا فایل

دانلود پایان نامه ها (رزبلاگ 3)

دانلود متن کامل پایان نامه (رزبلاگ)

پایان نامه حقوق جزا

ارشد حقوق

بهار فایل

پایان نامه ها (پارسا بلاگ)

پایان نامه حسابداری

پایان نامه بورس

پایان نامه حسابداری دولتی

پایان نامه ها (سایت بیان)

پایان نامه مدیریت مالی

پایان نامه ارشد جغرافی (جغرافیا)

فوکا-لینک های مفید سایت دانلود

پایان نامه مدیریت انسانی

پایان نامه ارشد صنایع

پایان نامه مدیریت مالی صنعتی

پایان نامه الهیات

پایان نامه عمران

پایان نامه ارشد (میهن بلاگ)

متن کامل پایان نامه (رزبلاگ 4)

پایان نامه و تحقیق

پایان نامه مدیریت عمران

پایان نامه فرمت ورد( لوکس بلاگ)

پایان نامه ارشد ( لوکس بلاگ)

پایان نامه ارشد دانلود ( لوکس بلاگ)

دانلود پایان نامه ها (پارسا بلاگ)

پایان نامه (جوان بلاگ)

پایان نامه ارشد و کارشناسی

پایان نامه کارشناسی ارشد (لاین بلاگ)

دسترسی پایان نامه ارشد

دانلود رایگان پایان نامه

تعداد واژه‌ها: 290 پیش‌نویس در زمان 2:17:43 ب.ظ ذخیره شد. تغییر وضعیت پنل: انتشار انتشار ذخیره پیش‌نویس پیش‌نمایش (باز شدن در پنجره تازه) وضعیت: پیش‌نویس ویرایش ویرایش وضعیت نمایانی: عمومی ویرایش تغییر میدان دید انتشار فوری ویرایش ویرایش تاریخ و زمان پاک کردن کش انتقال به زباله‌دانانتشار تغییر وضعیت پنل: ساختار ساختار ساختارهای نوشته استاندارد حاشیه پیوند گفتاورد تغییر وضعیت پنل: دسته‌ها دسته‌ها همه دسته‌ها بیشتر استفاده شده پایان نامه ها دسته شماره 2 + افزودن دسته تازه تغییر وضعیت پنل: برچسب‌ها برچسب‌ها افزودن برچسب افزودن برچسب‌ها را با ویرگول لاتین (,) جدا کنید انتخاب از برچسب‌های بیشتر استفاده شده تغییر وضعیت پنل: Cache Options Cache Options Activate these options on this post: Images LazyLoad Iframes & Videos LazyLoad HTML Minification CSS Minification JS Minification شبکه تحویل محتوا Note: These options aren't applied if you added this post in the "Never cache the following pages" option. تغییر وضعیت پنل: Header and Footer Header and Footer Disable top injection Disable bottom injection سپاسگزاریم از اینکه سایت خود را با وردپرس ساخته‌اید. نگارش 4.8.1 پیوند درج شد. هیچی پیدا نشد.

Please enter banners and links.

3-11-2 کاربرد سلنیوم در تولیدمثل……………………………………………………………………………………………………………….44
4-11-2 سلنیوم و غده تیروئید………………………………………………………………………………………………………………………..44
12-2 احتیاجات طیور به سلنیوم……………………………………………………………………………………………………………………..45
13-2 کمبود سلنیوم………………………………………………………………………………………………………………………………………..46
14-2 سمیت سلنیوم………………………………………………………………………………………………………………………………………..47
فصل سوم: مواد و روشها…………………………………………………………………………………………………………………….51
1-3 مراحل آزمایشهای مزرعهای……………………………………………………………………………………………………………………51
1-1-3 محل و زمان انجام آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………..51
2-1-3 آمادهسازی سالن…………………………………………………………………………………………………………………………………..51
3-1-3 مدیریت پرورش…………………………………………………………………………………………………………………………………….52
2-3 گروههای آزمایشی و پرندگان آزمایشی…………………………………………………………………………………………………….53
3-3 برنامه واکسیناسیون در دوران پرورش……………………………………………………………………………………………………..53
4-3 مشخصات جیره…………………………………………………………………………………………………………………………………………54
5-3 نحوه تهیه تیمارها……………………………………………………………………………………………………………………………………..55
6-3 متغیرهای مورد بررسی……………………………………………………………………………………………………………………………..57
1-6-3 ارزیابی سیستم ایمنی…………………………………………………………………………………………………………………………..57
2-6-3 خونگیری جهت تعیین برخی فراسنجههای خونی…………………………………………………………………………….57
3-6-3 تفکیک لاشه………………………………………………………………………………………………………………………………………….58
7-3 مدل آماری آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………..58
فصل چهارم: نتایج و بحث…………………………………………………………………………………………………………………….61
1-4 سیستم ایمنی……………………………………………………………………………………………………………………………………………61
1-1-4 مونوسیتها……………………………………………………………………………………………………………………………………………61
2-1-4 لنفوسیتها……………………………………………………………………………………………………………………………………………61
3-1-4 هتروفیلها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….62
4-1-4 ائوزینوفیلها………………………………………………………………………………………………………………………………………….62
5-1-4 نسبت هتروفیل به لنفوسیت………………………………………………………………………………………………………………..62
2-4 اندامهای لنفوئیدی……………………………………………………………………………………………………………………………………67
1-2-4 طحال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….67
2-2-4 بورس فابریسیوس…………………………………………………………………………………………………………………………………67
3-2-4 تیموس………………………………………………………………………………………………………………………………………………….67
3-4 فراسنجههای بیوشیمیایی خون………………………………………………………………………………………………………………..72
1-3-4 گلوکز…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72
2-3-4 تریگلیسرید…………………………………………………………………………………………………………………………………………72
3-3-4 کلسترول……………………………………………………………………………………………………………………………………………….72
4-3-4 لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)……………………………………………………………………………………………………….73
5-3-4 لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)………………………………………………………………………………………………………..73
4-4 خصوصیات لاشه………………………………………………………………………………………………………………………………………..80
1-4-4 رانها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..80
2-4-4 سینه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..80
3-4-4 پشت و بالها…………………………………………………………………………………………………………………………………………80
4-4-4 کبد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81
5-4-4 چربی محوطه بطنی……………………………………………………………………………………………………………………………..81
6-4-4 قلب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81
7-4-4 سنگدان………………………………………………………………………………………………………………………………………………..81
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………91
1-5 نتیجهگیری کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………..91
2-5 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………92
فصل ششم: منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………95
فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….95
فهرست جداول
جدول 1-3 تغییرات درجه حرارت سالن در طول دوره پرورش………………………………………………………………………52
جدول 2-3 برنامه واکسیناسیون انجام شده جوجههای گوشتی در دوره آزمایش………………………………………….53
جدول 3-3 ترکیب جیره پایه مورد استفاده در طول دوره آزمایشی (درصد)…………………………………………………54
جدول 4-3 مقادیر نانوسلنیوم و آب آشامیدنی از آغاز هفته چهارم تا پایان هفته ششم………………………………..56
جدول 1-4 مقایسه میانگین اثرات تیمارهای آزمایشی بر تعداد گلبولهای سفید خون جوجههای گوشتی در سن 42 روزگی (درصد)…………………………………………………………………………………………………………………………………….63
جدول 2-4 مقایسه میانگین اثرات تیمارهای آزمایشی بر وزن اندامهای لنفاوی جوجههای گوشتی در سن 42 روزگی (درصدی از وزن زنده)……………………………………………………………………………………………………………………………68
جدول 3-4 مقایسه میانگین اثرات تیمارهای آزمایشی بر فراسنجههای خونی جوجه های گوشتی در سن 42 روزگی (میلیگرم بر دسیلیتر)………………………………………………………………………………………………………………………….74
جدول4-4 مقایسه میانگین اثرات تیمارهای آزمایشی بر اجزا لاشه و امعاء و احشاء جوجههای گوشتی در سن 42 روزگی (درصدی از وزن زنده)…………………………………………………………………………………………………………………….82

فصل اول
مقدمه
فصل اول
مقدمه
ضرورت و اهمیت موضوع
يكي از مهمترين بخشهاي صنعت تمام كشورها كه با امنيت غذايي در ارتباط است، صنايع غذايي مي باشد. با كمبود منابع غذايي و افزايش جمعيت، توسعه اين بخش از صنعت ضروري به نظر ميرسد. استفاده از فناوريهاي نوين در اين بخش، رويكردي جديد است كه ميتواند مورد توجه قرار گيرد. حال بايستي توسعه پايدار در اين صنعت را دنبال كرد و با كمك فناوري به توسعه بهرهوری در آن باشيم (بینام، 1391). گوشت مرغ به عنوان یک منبع ارزان و ارزشمند مواد مغذی در اغلب کشورها مورد پذیرش مصرفکنندهها قرار گرفته است (گراشورن، 2007). رژیمهای غذایی مبتنی بر مصرف فرآوردههای گوشتی به دلیل افزایش مصرف چربی، کلسترول و ترکیب نامناسب اسیدهای چرب در جیره باعث شیوع بیماریهای قلبی-عروقی، متابولیکی، روماتیسم و نارساییهای بینایی در بسیاری از جوامع انسانی شده است (فارل، 1995). از این رو در سالهای اخیر، توجه زیادی به تحقیقات مرتبط با کاهش میزان چربی، کلسترول و تغییر ترکیب اسیدهای چرب در گوشت دامهای مختلف به خصوص مرغ معطوف شده است (لوپز فرر و همکاران، 1999). علاوه بر انتخاب ژنتیکی، بعضی از مواد تغذیهای مانند افزودنیهای جیره و غلظت مواد معدنی قادر به تغییر بیان ژن های مسئول پاسخ ایمنی از طریق ایجاد تغییر در روند رشد سیستم ایمنی و همچنین میزان آنتیبادیهای تولید شده در برابر عفونتها هستند. استفاده از مواد افزودنی مناسب مانند آنتیاکسیدانها (سلنیوم و ویتامین E) در تغذیه طیور به عنوان یک راه حل در به کارگیری هر چه بهتر خوراک توسط آنها محسوب میشود (توحیدی، 1388). گزارشات موجود، میزان کافی سلنیوم در جیره غذایی طیور را ضروری دانستهاند، زیرا به موجب آن بیماری تراوش آب در زیر پوست و فیبروزیس پانکراسی کاهش مییابد (کانتور و همکاران، 1975). اخیراً با پیشرفتهای موجود در علوم نانوتکنولوژی، نانوسلنیومها و اثرات آنها مورد توجه واقع شدهاند، زیرا ثابت شده است که مواد در ابعاد نانومتری، خصوصیات جدید و متفاوتی را نسبت به زمانی که به صورت توده هستند، از خود نشان میدهند (وانگ و همکاران، 2007).
فناوری نانو از جمله فناوریهای نوينی است که امیدهای زيادی را برای رفع کمبودها و توسعه بخش کشاورزی ايجاد نموده است (بینام، 1391). نانوتكنولوژي، مهندسي در سطح اتم و يا گروهي از اتمهاست. بنابراين، علم نانوتكنولوژي توانمندي توليد مواد، ابزارها و سيستمهاي جديد براي در دست گرفتن كنترل در سطوح ملكولي و اتمي با استفاده از خواصي كه در آن سطوح ظاهر ميشود را دارد. نانوتكنولوژي قادر به بهبود وضعيتهاي موجود در اكثر علوم است و فرصتهايي براي توليد محصولات جديد فراهم خواهد ساخت. سازه هاي نانو ميتوانند باعث انقلابي در علوم و در تمام سطوح، به خصوص در علم كامپيوتر، پزشكي و بهداشت، بيوتكنولوژي و كشاورزي گردند (ساس، 2007).
2-1 بیان مسئله و ضرورت اجرای تحقیق
يکی از تاثیرگذارترین بخشها در توسعه پايدار کشورها، بخش کشاورزی است. تأمین امنیت غذايی بشر، يکي از مهمترين چالشهاي فراروي جهان در قرن آينده خواهد بود. رشد روزافزون جمعیت و کمبود مواد غذايي از يکسو، و نابودی بخش مهمی از منابع زيست محیطی کره زمین به دلیل استفاده بیرويه آن از سوی ديگر، لزوم تغییر نگرش جدی نسبت به مديريت بخش کشاورزی در سطح جهانی را نمايان میسازد (بینام، 1391). نانوتکنولوژی به عنوان یک علم بدیع و تکنولوژی نوآورانه، منجر به تولید یک عنصر متفاوت با ساختار تغییر یافته در سطح سلولی، جهت افزایش کیفیت در بافت مواد غذایی میشود. این تکنولوژی تأثیر اساسی بر تهیه و تولید، انتقال، ذخیره، قابلیت ردیابی، امنیت و سلامت غذا دارد (فلهگاری و همکاران، 2013). ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻛﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺎوري ﻧـﺎﻧﻮ در تغذیه دام و طیور، اﻧﺘﻈـﺎر ﻣـﻲرود ﻃـﻲ دو دﻫـﻪ آﻳﻨﺪه، اﻧﻘﻼب ﺑﺰرﮔﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ، تغذیه دام و ﻛﺸﺎورزي ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛـﻪ اﺛـﺮات آن ﺑـﺴﻴﺎر ﻓﺮاﺗـﺮ از ﻛـﺸﺎورزي ﻣﻜﺎﻧﻴﺰه و اﻧﻘﻼب ﺳﺒﺰ ﺧﻮاﻫﺪ بود (بینام، 1391).
سلنیوم یکی از عناصر کمنیاز، اما ضروری در تغذیه حیوان با عملکردی چندگانه میباشد (پیرسلجین و همکاران، 2008). سلنیوم یک ریزمغذی ضروری برای رشد طبیعی و نرمال طیور میباشد. حیوانات با مصرف غلات و علوفه، سلنیوم آلی مورد نیاز را که با آمینواسیدهای سیستئین و متیونین باند شده و به اشکال سلنوسیستئین و سلنومتیونین درآمدهاند، دریافت میکنند (سورای، 2002). اثرات بالینی شدید ناشی از کمبود سلنیوم، میتواند منجر به بیماری عضله سفید (دیستروفی عضلانی)، از کارافتادگی کلیهها، تضعیف سیستم ایمنی، سرطان و بسیاری از علائم آسیب شناختی دیگر شود (هارتیکاینن، 2005).
سلنیوم همانند تمام عناصر کمنیاز ضروری، زمانی که بیش از حد مورد نیاز مصرف شود، خطر سمیت برای بدن حیوان خواهد داشت (هایز، 2008). در واقع، بروز برخی ویژگیهای سلنیوم به اندازه و سایز آن بستگی دارد. در ابعاد بالاتر از سایز میکرومتر، این عنصر به لحاظ زیستی ساکن و ناکارآمد است و در مقابل، سلنیوم در ابعاد نانومتری، اثرات غیرسمی و بسیار قوی دارد (ژانگ و همکاران، 2001).
3-1 اهداف تحقیق
این آزمایش با توجه به اهداف زیر طراحی و اجرا شد:
1-3-1 اهداف اصلی
مطالعه اثرات استفاده از نانوسلنیوم بر شاخصهای ایمنی جوجههای گوشتی.
بررسی تأثیرات نانوسلنیوم بر فراسنجههای خونی جوجههای گوشتی.
ارزیابی اثرات سطوح مختلف نانوسلنیوم بر خصوصیات لاشه جوجههای گوشتی.
2-3-1 اهداف فرعی
بررسی تأثیرات نانوسلنیوم بر اندامهای لنفوئیدی شامل طحال، بورس فابریسیوس و تیموس در جوجه های گوشتی.

فصل دوم
مروری بر پژوهشهای انجام شده
فصل دوم
مروری بر پژوهشهای انجام شده
1-2 مواد معدنی
مواد معدنی از جمله مواد مغذی حیاتی برای حفظ شرایط هموستازی بدن موجودات زنده میباشد. بسیاری از مواد معدنی در فرآیندهای فیزیولوژیکی و متابولیسمی بدن شرکت دارند. عناصر معدنی به دو دسته عناصر پر نیاز (پر مصرف) و کم نیاز (کم مصرف) تقسیم میشوند. عناصر پر نیاز شامل کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم، سدیم، کلر و گوگرد میباشد و عناصر کم نیاز نظیر آهن، کبالت، مس، منگنز، مولیبدن، روی و سلنیوم است. عناصر کم نیاز در ساختار پروتئینها، هورمونها، آنزیمها یا کوفاکتورها وجود دارند (سورای، 2002).
2-2 سلنیوم و خصوصیات آن
عنصر سلنیوم از عناصر کم نیاز اما ضروری برای بدن است و کاربردهای بیولوژیکی فراوان در بدن انسان و حیوانات دارد. سلنیوم به واسطه داشتن ویژگیهایی نظیر فعالیتهای ضد سرطانی، تولیدمثلی، آنتیاکسیدانی و غیره مورد توجه بسیاری از محققین واقع شده است. سلنیوم به عنوان یک ماده ضد اکسایش قوی از واکنش‌های شیمیایی زیان‌آور در یاخته‌های بدن جلوگیری می‌کند. سلنیوم دارای خصوصیات منحصربفرد تغذیهای، بیوشیمیایی و بیولوژی مولکولی است. مصرف مقدار زیاد سلنیوم سمی است ولی در مقدار کم برای فعالیت سلول‌ها لازم است (ساند، 2006). سلنیوم در تنظیم سیستمهای آنزیمی دخیل در متابولیسم انرژی، اسیدهای چرب و بازهای پورین و پیریمیدین، کارایی اسپرماتوزوئید، سنتز پروستاگلندینها و سیستم ایمنی بدن، تاثیرگذار است (عبید، 2012).
سلنيوم براي اولين بار توسط جانز ژاکوب برزیلوئیس، شیمیدان سوئدی، در سال 1817 يا 1818 میلادی از میان رسوبات و لجنهای حاصل از اکسیداسیون اسيد سولفوریک سنگ مس كشف شد. سلنيوم عنصري با وزن اتمي ‌96/78 و عدد اتمي ‌34 است. سلنیوم جزء عناصر غيرفلزي و از گروه شش جدول تناوبي با علامت اختصاری Se است (بارسلوکس، 1999).
3-2 منابع مختلف سلنیوم
1-3-2 منابع سلنيوم در طبيعت
سلنيوم به طور طبيعي در روي زمين و در سنگها وجود دارد و مي‌تواند به طرق مختلف وارد سيستم آب و سپس گياهان و حيوانات گردد. از منابع طبیعی سلنيوم میتوان به سنگهاي آتشفشاني، رسوبات آتشفشاني گوگردي، رسوبات گرمابي، رسوبات مس، سنگهاي رسوبي، سنگهاي فسفري، سنگ آهن و ذغالسنگ اشاره کرد (اسکامبرگر، 1984).
2-3-2 سلنیوم در خاک
خاکهای قلیایی سلنیوم بیشتری را نسبت به خاکهای اسیدی آزاد میکنند و سلنيوم عموماً به صورت سلنات و سلنيت ديده مي‌شود. سلنیت توسط آنزیم سلنیت اکسیداز به سلنات قابل حل تبدیل و به راحتی توسط گیاه جذب میشود اما در خاکهای اسیدی و خاكهايي با تهويه نامناسب، سلنیت با آیرن هیدروکسیداز پیوند برقرار کرده و در خاک به فرم سلنیت و عنصر سلنیوم با حلپذیری کمتر در میآید. میزان سلنیوم موجود در خاک بسته به نوع، ترکیب و محتوای آلی خاک و میزان بارندگی تغییر میکند. میزان جذب سلنیوم خاک توسط گیاه تحت تأثیر خواص فیزیکی، شیمیایی خاک نظیر واكنش با اكسيژن و pH خاک است (استادلوبر و همکاران، 2001).
3-3-2 منابع گیاهی سلنیوم
غلظت سلنیوم در گیاه مرتبط با میزان سلنیوم موجود در خاک اطراف گیاه میباشد. جذب سلنیوم توسط ریشه به سرعت اتفاق میافتد اما همین سرعت جذب بستگی به گونه و شرایط فیزیولوژیکی گیاه دارد. در اغلب موارد 85 درصد سلناید و 70 درصد سلنیت در اندامهای هوایی گیاه دیده میشود (کوتری و همکاران، 1983). اغلب گیاهان میتوانند سلنیوم را در دانههای خود بیشتر به شکل سلنومتیونین ذخیره کنند (آندروود و ساتل، 2004).
4-3-2 سلنیوم در آب
سلنیوم در آب نیز یافت میشود که سرچشمه آن میتواند رسوبات اتمسفریک، خاکهای زهکشی شده و یا خاکهای زیرین باشد. در آبهای سطحی، سلنیوم بیشتر به شکل سلناید و سلنات دیده میشود. این در حالی است که در آبهای تازه، سلنات و سلنیت به وفور یافت میشود. سلنایدها و سلناتها دارای قابلیت حل بالا و بسیار متحرک هستند (بارسلوکس، 1999).
4-2 قابلیت دسترسی سلنیوم
ارزش یک ماده اولیه به عنوان منبع سلنیوم، به قابلیت دسترسی بیولوژیکی و به مقدار سلنیوم موجود در آن بستگی دارد. ارزشیابی بیولوژیکی مواد اولیه نشان داد که سلنیوم اغلب منابع گیاهی زیاد و حدود 60 تا 90 درصد قابل دسترس است اما قابلیت دسترسی سلنیوم در منابع حیوانی کمتر از 25 درصد میباشد (کانتور و همکاران، 1975). قابلیت دسترسی سلنیت، سلنات، سلنومتیونین و سلنوسیستئین بسیار بالا می باشند. مطالعات فراوانی میزان جذب را بالای 50 درصد گزارش کردهاند. میزان جذب سلنیت در طیور 79 تا 80 درصد میباشد، در حالی که میزان جذب سلنومتیونین و سلنات بالای 90 درصد اعلام شده است (مسکی، 2010).
5-2 اشکال فیزیکی و شیمیایی سلنیوم
سلنيوم در دمای معمولی به صورت جامد و دارای اشکال مختلف فیزیکی است. سلنیوم در حالت آمورفوس (بیشکل) به صورت پودر قرمز آجریرنگ میباشد که از رسوب دادن خاک آبدار حاصل میشود. دارای خاصیت نور رسانی و در دمای 110 تا 180 درجه سانتیگراد به رنگ خاکستری در میآید. فرم دیگر سلنیوم كريستال قهوهای رنگ است که با سرد کردن سریع سلنیوم مایع حاصل میشود و نیمه رسانا میباشد (بارک، 2002).
سلنیوم در طبیعت و ارگانیسمها بیشتر به صورت ترکیبات آلی و غیرآلی (معدنی) همراه با گوگرد یافت میشود و در بعضی از این ترکیبات، سلنیوم جانشین گوگرد شده و در ترکیبات دیگر به صورت ترکیب و کمپلکس با گوگرد دیده میشود (پوررضا و همکاران، 1387).
سلنیوم میتواند به دو فرم غیرآلی نظیر نمکهای معدنی تحت عنوان سدیم سلنیت، سلنات و یا فرم آلی مانند مخمر غنی شده سلنیوم، سلنوسیستئین و سلنومتیونین در جیره غذایی حیوانات و طیور منظور گردد. شكلي از سلنيوم كه امروزه استفاده از آن مورد توجه زيادي قرار گرفته است، مخمر غنی شده سلنيوم میباشد و با الگوبرداري از طبيعت تولید میشود. مخمر سلنیوم از تخمیر سویه خاصی از گندم انکوباتور شده حاصل میشود و حاوی سطوح بالای سلنیوم میباشد. مخمر سلنیوم جهت افزایش فعالیت سلنوآنزیمها مفید است (کیم و ماهان، 2003). بسیاری از مطالعات ذکر کردهاند که سلنومتیونین و مخمر غنی شده سلنیوم، مناسبترین اشکال استفاده سلنیوم در جیره غذایی طیور و حیوانات مزرعهای میباشند، زیرا سلنیوم در این شکل، دارای قابلیت زیستی بهتر و خاصیت آنتیاکسیدانی قویتری نسبت به دیگر اشکال آن است. علاوه بر آن، فرم آلی سلنیوم سمیت کمتری دارد (یوتربک و همکاران، 2005). از دیگر مزاياي سلنيوم آلي، جذب آن از محل جذب آمينواسيدها است. بنابراين، سلنیوم آلی داراي اثرات متقابل با ساير مواد معدني نیست و كاملاً قابل جذب میباشد و در بدن نيز ذخيره ميشود. وجود میزان کافی مکمل سلنیوم در جیره طیور، به عنوان یک فاکتور تعیینکننده جهت بهینهسازی تولید و خصوصیات تولیدمثلی در تجارت طیور و تولید غذاهاي غني شده جهت مصارف انساني، نظير تخممرغ، شير و گوشت غني شده میباشد (سورای، 2002).
در 20 سال گذشته فرم اصلی سلنیوم مصرفی در جیره طیور و حیوانات سلناتها و سلنیتها بوده است. به طوری که همچنان سدیم سلنیت به عنوان رایجترین منبع قابل استفاده سلنیوم در خوراک حیوانات مزرعهای است (رجیستر، 2002). محدوديتهاي استفاده از سلنيوم غيرآلي به خوبي شناخته شده است، مانند سميت بیشتر نسبت به فرم آلی، ایجاد اثرات متقابل با ساير عناصر، قابلیت ذخيره كم در بدن و انتقال به شير و گوشت. نتایج آزمایشات جدید نشان داده است که سلنیوم آلی اثرات مفیدتری جهت حفظ و نگهداری سیستم آنتیاکسیدانی بدن طیور دارد (پیرسلجین و همکاران، 2008).
یانگ و همکاران (2012) در تحقیق خود با انجام مقایسه بین مصرف سدیم سلنیت و مخمر غنی شده سلنیوم در خوراک جوجههای گوشتی، مشاهده کردند که مصرف سلنیوم غنی شده تأثیر چشمگیری بر عملکرد رشد جوجهها نسبت به سدیم سلنیت داشته است. سلنیوم غنی شده باعث افزایش وزن روزانه، خوراک مصرفی و بهبود ضریب تبدیل غذایی جوجهها به طور معنیداری شد اما این تأثیر مثبت بر نرخ زنده مانی مشاهده نشد.
مطالعات ابراهیم و همکاران (2011) نشان داد که افزودن 125/0 پیپیام (ppm) سلنیوم به جیره غذایی جوجههای گوشتی باعث افزایش پروتئین خام و میزان غلظت سلنیوم خون میشود. همچنین، گوشت تیمار دریافتکننده سلنیوم از تردی و کیفیت بالاتری نسبت به دیگر تیمارها برخوردار بود. افزایش مصرف خوراک، وزن نهایی بدن، کیفیت لاشه جوجههای گوشتی، تحت تأثیر سلنیوم بهبود یافت، در حالی که میزان هزینه تمام شده خوراک افزایشی نداشت.
آزمایش یوسفی و همکاران (1393) در قالب طرح كاملاً تصادفي به منظور ارزیابی نسبتهای مختلف سلنیوم آلی به سلنیوم غیرآلی بر عملکرد مرغهای مادر گوشتي انجام گردید. نتایج نشان داد که در کل دوره میزان نطفهداری، درصد تخممرغهاي قابل جوجهكشي، درصد جوجه درآوری و درصد تولید جوجه در گروه های آزمایشی حاوی نسبتهای مختلف سلنیوم آلی نسبت به گروه حاوی سلنیوم غیرآلی و شاهد به طور معنیداری بالاتر بود. کیفیت تخممرغ توليدي از مرغهای تغذیه شده با نسبتهای مختلف سلنيوم آلي به طور معنیداری بهتر از تخممرغهای گروه شاهد و گروه حاوی سلنيوم غيرآلی بود. نتايج این آزمایش نشان داد كه مكمل سلنيوم آلي موجب بهبود عملكرد تولید، توليدمثل و کیفیت تخممرغ در مرغهای مادر گوشتي در انتهای دوره آزمايش میگردد.
در تحقیق صورت گرفته توسط دنیز و همکاران (2005)، گزارش شده است که مکمل تغذیهای سلنیوم آلی در مقایسه با سدیم سلنیت در خوراک جوجههای گوشتی، با بهبود ضریب تبدیل و کاهش درصد افت وزن لاشه، باعث افزایش کیفیت گوشت و بازدهی اقتصادی شده است.
وجود عوامل تنشزا و رشد و تکامل سریع ژنتیکی مرغهای گوشتی، منجر به تولید رادیکالهای آزاد می شود. افزایش رادیکالهای آزاد باعث کاهش عملکرد تولیدی و تولیدمثلی میشود (آندروود و ساتل، 2004). بنابراین، افزایش غلظت سلنیوم در تخممرغ منجر به محافظت جنین در طول دوره جوجهکشی و پس از خروج جوجه از تخممرغ میشود. علاوه بر این، بهبود ایمنی سلولی و هومورال در جوجههای حاصل از مرغ های مادر تغذیه شده با عناصر معدنی کم مصرف آلی، مشاهده شده است (کید و همکاران، 1993). استفاده از سلنيوم آلي در مقایسه با سلنیوم غیرآلی در جيره، موجب بهبود توليد تخممرغ، تعداد تخممرغهاي قابل جوجهکشی، میزان جوجه درآوري، كيفيت و قدرت زندهماني جوجههاي تولیدی میگردد (کلایتون، 2003). افزایش جذب مواد معدنی منجر به افزایش رسوب کلسیم در پوسته و بهبود کیفیت پوسته میشود (برانز و همکاران، 2002).
در آزمایش انجام گرفته بر روی بوقلمون توسط میکالسکیل و همکاران (2009) با استفاده از سه تیمار شاهد، 3/0 میلیگرم بر کیلوگرم سدیم سلنیت و 3/0 میلیگرم بر کیلوگرم مخمر غنی شده سلنیوم، نشان داده شده است که مخمر غنی شده سلنیوم منجر به افزایش چربی خام و سلنیوم در عضله سینه شد و این نشاندهنده افزایش دو برابری میزان سلنیوم در گوشت نسبت به گروه دریافتکننده سدیم سلنیت و افزایش سه برابری نسبت به گروه شاهد بود. علاوه بر آن، کاهش معنیدار در وزن لاشه و لاشه قابل طبخ در گروه سوم مشاهده شد.
سماسکا و همکاران (2011) تاثیرات Sel-Plex (سلنیوم طبیعی غنی شده در فرم آلی) را در بلدرچینهای ژاپنی مورد مطالعه قرار دادند. در گروههای تغذیه شده با Sel-Plex (3/0 و 5/0 گرم بر کیلوگرم) افزایش در میانگین وزن بدن، میزان سلنیوم تخممرغ، پروتئین کل خون و آلبومین گزارش شد.
6-2 نانوتکنولوژی
فناوری نانو درکنار زيست فناوری، فناوری هستهای و فناوری اطلاعات به عنوان فناوریهای برتر قرن 21 محسوب شده و توانسته است ساير علوم را تحت تأثیر خود قرار دهد. نانوتكنولوژي، يك رشته جديد و يک علم خاص نيست، بلكه يك رويكرد جديد در تمام رشتهها و تلاقی علومی مانند فیزیک، شیمی، زیست شناسی، مهندسی مواد، الکترونیک، مکانیک، پزشکی و غیره است. به عبارتی، علوم و فناوری نانو، علمی بین رشتهای است. با توجه به کاربردهای فراوان فناوری نانو، اين فناوری هماکنون انقلابی را در ساير علوم از جمله صنعت کشاورزی ايجاد نموده و در آيندهای نزديک، نقش آن در برنامههای اقتصادی دنیا بسیار تأثیرگذار خواهد شد (بینام، 1391).
نانوتكنولوژي طراحي، توصيف، توليد و كاربرد ساختارها، وسايل و سيستم در شكل و اندازه نانو میباشد. فناوری نانو اساساً توانایی کار در سطح مولکولی، اتم به اتم برای ایجاد ساختارهای بزرگ و کاملاً نو با سازماندهی مولکولی است. فناوریهای نانو معمولاً به عنوان اجسام ريز شناخته ميشوند. يك نانومتر كوچک، هزار ميليونيوم متر است كه معمولاً در اين شرايط مواد ويژگيهاي جديدي را به دست ميآورند كه به دو دليل است: اول، مواد نانو ناحيه سطحي نسبتاً بزرگتري دارند. اين حالت باعث میشود كه مواد از خود بازتابهاي شيميايیتر با ويژگيهاي الكتريكيتر و تأثيرات قويتری بروز دهند؛ دوم، تأثيرات كوانتومي كه براي غلبه بر رفتارهاي خاص در مقياس پايينتر از نانو شروع میشود، بر رفتارهاي نوري، الكتريكي و مغناطيسي مواد تأثير میگذارند. در واقع، رفتار مولکولهای منفرد یک نانومتری در مقایسه با مواد حجیم بسیار متفاوت است (فیلیپ، 2002).
1-6-2 نانوتکنولوژی در کشاورزی
نانوتكنولوژي پتانسيل اجرايي در همه جنبههاي كشاورزي، فرآوري غذايي، بستهبندي غذايي و حتي نظارتهاي غذايي و زراعي را دارد (هانازاتو، 2001). در مجموع، فناوري نانو ميتواند در بخشهاي مختلف مرتبط با کشاورزي مانند صنايع تبديلي، فني و مهندسي کشاورزي، زراعت و باغباني، گياه پزشکي، شيلات و دام و طيور، تحولات چشمگيري ايجاد نمايد.
کاربردهای فناوری نانو در امور دام
محصولات دامی یکی از اصلیترین منابع غذایی مورد استفاده بشر است و فناوری نانو میتواند در جهت افزایش بهرهوری و نیز کیفیت مناسب این محصولات نقش عمدهای را ایفا کند. برخی از کاربردهای فناوری نانو در این زمینه عبارتند از: اصلاح نژاد، تشخیص و درمان بیماریهای دام، نانوکپسولها، استفاده از نانوفيلترها به منظور فرآوري محصولات لبني، استفاده از نانوحسگرها و نانوبيوحسگرها در ماشینهاي شيردوشي، توليد خوراكهاي غيربيولوژيك و داروهاي دامي نانو، واكسيناسيون DNA با استفاده از نانوكپسولها و شتاب تحقيقاتي در اصلاح نژاد انواع دام، طيور و آبزيان مؤثر.
کاربرد فناوری نانو در ماشینهای کشاورزی
از کاربردهاي نانو در حوزه ماشينآلات کشاورزي میتوان به استفاده از فناوری نانو در پوششهاي بدنه ادوات و ابزارهاي كشاورزي و حتي شيشهها براي افزايش مقاومت در برابر خوردگي، سائيدگي و انعكاس امواج ماوراء بنفش و بهينهسازي ميزان و شكل سموم مصرفي و وسايل سمپاشي اشاره کرد.
کاربرد فناوری نانو در اصلاح نباتات
از جمله کاربردهای فناوري نانو در اصلاح نباتات شامل انتقال ژنهاي مورد نظر به سلولهاي گياهي با استفاده از نانومواد و ساخت ابزارهاي جديد براي زيستشناسي سلولي و مولكولي میباشد. اين ابزارها جهت تعيين مولكولهاي خاص، شناسايي و جداسازی آنها استفاده ميشوند و کاربرد بسياري دارند. مانند توليدمثل، اصلاح نژاد حيوانات و گياهان، تبديل ضايعات به انرژي و محصولات جانبي مفيد و علمي، تکنولوژي کودسازي و اصلاح بذور به شيوه اتمي.
کاربرد فناوری نانو در صنایع غذایی
به طور خلاصه ميتوان حوزههاي مختلف کاربردي فناوري نانو در غذا و صنايع غذايي را به نگهداري غذا، پردازش غذا، بستهبندی و سلامت غذا، تشخيص عوامل مضر و ابداع راههاي جديد غير وابسته به شرايط طبيعي براي توليد غذا تقسیمبندی نمود.
2-6-2 نگاهی به توسعه فناوری نانو در بخش کشاورزی کشور
یکی از بخشهای تاثیرگذار در توسعه پایدار کشورها، بخش کشاورزی است. در کشور پهناوری چون ایران توجه ویژه به این بخش، ثمرات ارزندهای را به دنبال خواهد داشت. با توجه به موقعیت بخش کشاورزی در ایران، حفظ جایگاه و افزایش سهم در بازار جهانی، مستلزم افزایش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی تولیدی است و بدون شک برای تحقق این امر بهرهگیری از فناوریهای نوین از جمله فناوری نانو در این حوزه اجتناب ناپذیر است. شکلگیری و فعالیت کمیته فناوری نانو وزارت جهاد کشاورزی در سال 1384 نقش مؤثری در ساماندهی فعالیتهای تحقیقاتی در نانوکشاورزی کشور داشته است. تعریف، تصویب و اجرای طرحها و پروژهها در عرصه فناوری نانو مورد توجه و حمایت این کمیته قرار دارد. فعالیتهای بخش خصوصی در حوزه نانوکشاورزی نیز در سطح کشور در حال گسترش است، به نحوی که تاکنون محصولاتی از قبیل کودها و مکملهای گیاهی نانویی، بستهبندیهای نانویی نگهدارنده محصولات کشاورزی، ادوات آبیاری بهینه شده با فناوری نانو و جاذبهای گاز اتیلن به منظور افزایش مدت انبارداری محصولات باغی در این حوزه به تولید تجاری رسیده است. از جمله فعالیتهای صورت گرفته در زمینه فناوری نانو در صنعت کشاورزی ایران نیز میتوان به استفاده از نانوحلقههای عاملدار در تثبیت خاک و نانوسنسور تشخیص بیماریهای جاروک مرکبات اشاره کرد. با در نظر گرفتن پتانسیلهای فراوان صنعت کشاورزی در ایران، تردیدی نیست که با سرمایهگذاری و برنامهریزی در جهت کاربرد فناوری نانو میتوان در مسیر توسعه و پیشرفت کشور گامهای مؤثری برداشت (بینام، 1390).
7-2 نانوسلنیوم
سلنیوم یکی از عناصر مورد نیاز بدن انسان و حیوان است و در اشکال مختلف خود، سلنیت و سلنومتیونین، توانایی بهبود و افزایش فعالیت سلنوآنزیمها، آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز (GSH-Px) و پاک سازی رادیکالهای آزاد از سلولها را دارد (پنگ و همکاران، 2007).
معمولاً فرم مکملهای تغذیهای سلنیوم به سلنایدها مانند سدیم سلنیت و یا اشکال آلی سلنیوم محدود میشود، در حالی که اخیراً با کمک فناوری نانو در علوم مختلف، فرم بدیعی از سلنیوم، نانوسلنیومها، مورد توجه قرار گرفته است که با روشهای مختلفی ساخته شده و در صنعت دام و طیور در کشورهای مختلف دنیا استفاده میشود. قابلیت دسترسی مشابه و حتی بیشتر و سمیت کمتر نانوسلنیوم نسبت به سدیم سلنیت در موش، بز و جوجههای گوشتی گزارش شده است. در واقع، فناوري نانو در برگيرنده فرآيندهايي است كه روي اتمها و مولكولها در مقياس نانومتري (9-10 متر) صورت ميپذيرد. با داشتن فناوري كنترل و ساخت نانو ذرات، ميتوان با تغيير در ساختارهاي بنيادي، ذرات جديد را به وجود آورد و از آنها استفاده کرد (ساس، 2007). به طور کلی فرم بیولوژیکی قابل استفاده سلنیوم، مرتبط با فرم فیزیکی آن است (رجیستر، 2002). بررسیها بیانگر این موضوع است که فرم اصلی سلنیوم، در ابعاد میکرومتر (6-10 متر) و یا بیشتر، سیاهرنگ، بلوری، غیرقابل حل و فاقد خاصیت بیولوژیکی میباشد (ژانگ و همکاران، 2001)، در حالی که نانوسلنیوم نسبت به سلنیت، سلنومتیونین و سلنوسیستئین، کارایی قویتر در تنظیم فعالیت سلنوآنزیمها با سمیت کمتر دارد (وانگ و همکاران، 2007). همچنین، میتوان گفت که اندازه ذرات نانو، نقش مهمی در فعالیت زیستی آنها دارد. ذرات کوچکتر نانو، فعالتر از ذرات بزرگ نانو هستند (پنگ و همکاران، 2007). ابعاد نانوذرات سلنیوم، در دامنه 100 تا 500 نانومتری، قابلیت جذب بیشتری توسط گیاه، حیوان و انسان دارد. نانوسلنیوم همانند سایر نانوذرات خصوصیات متفاوتی را نسبت به اشکال دیگر سلنیوم از خود نشان میدهد، نظیر: داشتن ناحیه سطحی خاص بزرگ، مراکز سطحی فعال زیاد، راندمان کاتالیتیکی بالا، سمیت کمتر و توانایی انتقال و جذب سطحی بالاتر. نانوسلنیوم به رنگ قرمز روشن، قابل حل و بسیار پایدار میباشد (ژانگ و همکاران، 2001).
استفاده از نانوسلنیوم در خوراک جوجه گوشتی و بوقلمون، بهبودی در تولیدات و سلامتی این حیوانات را به دنبال داشته است. در واقع نانوسلنیوم به عنوان یک ریزمغذی مؤثر در تولید محصولات مفیدتر و گوشت بوقلمون و مرغ غنی شده با سلنیوم، میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. نانوذرات سلنیوم دارای کاربردهای بیولوژیکی مهمی هستند و به عنوان یک عنصر ضروری جهت رشد حیوانات به شمار میروند (صالح، 2014). تفاوت در عملکرد نانوسلنیوم و سایر اشکال سلنیومی به علت تفاوت در مسیرهای متابولیکی و فرآیندهای جذب آنها میباشد. نانوذرات به خاطر داشتن خصوصیات بدیع و متفاوت در فرآیندهای نقل و انتقال و داشتن بازدهی جذب بالاتر در کانون توجه دانشمندان و محققین قرار گرفتهاند (لیائو و همکاران، 2010).
تحقیقات اندکی در رابطه با تعیین اثرات تغذیهای نانوسلنیوم در جوجههای گوشتی و سایر حیوانات انجام شده است که به برخی از آنها پرداخته شده است.
صالح (2014) تأثیرات نانوسلنیوم و قارچ آسپرژیلوس (Aspergillus) را در جوجههای گوشتی مورد مطالعه قرار داد. آسپرژیلوس یک پروبیوتیک تجاری است که به عنوان یک مکمل غذایی، موجب بهبود عملکرد رشد و سلامتی حیوانات میگردد. وی در آزمایش خود از سه گروه جوجه گوشتی (گروه شاهد، گروه دوم شامل: 05/0 درصد آسپرژیلوس و گروه سوم شامل: 05/0 درصد آسپرژیلوس+ 3/0 درصد نانوسلنیوم) در 15 روزگی استفاده کرد. مدت زمان آزمایش 12 روز بود. افزایش وزن بدن و ماهیچه سینه، میزان گلوتاتیون، پروتئین پلاسما و محتوای چربی ماهیچه سینه که به دنبال کاهش اسیدهای چرب اشباع و افزایش اسیدهای چرب غیراشباع رخ داد، درگروه دوم و سوم مشاهده شد. نتیجه حاصل از این تحقیق بیانگر تأثیرات مثبت پروبیوتیک آسپرژیلوس و نانوسلنیوم بر عملکرد رشد با افزایش انرژی متابولیکی خوراک و بالانس جمعیت میکروبی دستگاه گوارش (عامل مؤثر بر سلامتی و رشد جوجههای گوشتی)، تغییر پروفایل اسیدهای چرب ماهیچه اسکلتی و میزان گلوتاتیون و نهایتاً افزایش کیفیت گوشت بود.
کای و همکاران (2012) نانوسلنیوم را در سطوح مختلف به جیره غذایی جوجههای گوشتی (سویه Arbor Acres) اضافه و اعلام کردند که نانوسلنیوم، تأثیر چشمگیری بر میزان فعالیت آنزیم GSH-Px، میزان ایمنوگلوبولین ام (Ig M)، گلوتاتیون، مالون دی آلدهید (MDA) و جلوگیری از فعالیت رادیکالهای آزاد در سرم خون داشته است. همچنین، وجود نانوسلنیوم در جیره، منجر به افزایش فعالیت GSH-Px، جلوگیری از تولید رادیکالهای آزاد در کبد و میزان فعالیت GSH-Px ماهیچهای شد. علاوه بر آن، محققان نامبرده اظهار داشتند که در جوجههای تغذیه شده با 3/0 میلیگرم بر کیلوگرم نانوسلنیوم، تأثیرات پاسخ ایمنی ذکر شده به طور معنیداری مشاهده شد اما در جوجههای دریافتکننده 2 میلیگرم بر کیلوگرم نانوسلنیوم، اثرات مفیدی ملاحظه نشد. بنابراین، بر اساس آزمایشات و مطالعات صورت گرفته، محققان تأکید دارند بهترین مقدار سطح مصرفی نانوسلنیوم پودری در جیره جوجههای گوشتی، از 3/0 تا 5/0 میلیگرم بر کیلوگرم خوراک میباشد، به طوری که از 1 میلیگرم بر کیلوگرم خوراک نیز بیشتر نباشد.
ژو و وانگ (2011) در طی آزمایشی که جهت بررسی تأثیرات سطوح مختلف مکمل غذایی نانوسلنیوم (0، 1/0، 2/0 و 3/0 میلیگرم بر کیلوگرم) بر عملکرد رشد، توزیع سلنیوم بافتی، کیفیت گوشت و میزان فعالیت GSH-Px در جوجههای گوشتی نژاد زرد گوانگکسی (Guangxi) انجام داده بودند، نشان دادند که گروههای دریافتکننده نانوسلنیوم به لحاظ وزن نهایی بدن، افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل غذایی و میزان زندهمانی نسبت به گروه شاهد دارای عملکرد بهتری بودند. همچنین، میزان سلنیوم کبدی و عضلانی، فعالیت آنزیم GSH-Px در گروههای تغذیه شده با نانوسلنیوم بیشتر بود. اما بین تیمارهای 2 و 3 تفاوت معنیداری در وزن نهایی، افزایش وزن روزانه و فعالیت GSH-Px مشاهده نشد. از این آزمایش چنین به نظر میرسد که افزودن 3/0 میلیگرم بر کیلوگرم نانوسلنیوم به جیره غذایی اثرات قویتری در صفات نامبرده خواهد داشت.
هو و همکاران (2012) با انجام مقایسه بین اثرات نانوسلنیوم و سدیم سلنیت در جیره غذایی جوجههای گوشتی، بیان کردند که افزایش غلظت سلنیوم در سرم خون، بافت کبدی و گوشت سینه در هر دو تیمارهای مصرفکننده نانوسلنیوم و سدیم سلنیت مشاهده شده است اما این میزان افزایش در گروه دریافتکننده نانوسلنیوم چشمگیرتر از گروه دیگر بود. همچنین، آنها با استفاده از روش انسداد روده نشان دادند که میزان انتقال نانوسلنیوم از مجرای رودهای به درون بدن بیشتر از سدیم سلنیت بوده، در حالی که ابقاء نانوسلنیوم رودهای کمتر از سدیم سلنیت بود. این مؤید آن است که میزان ابقاء نانوسلنیوم در بدن بیشتر از سدیم سلنیت میباشد.
جیا و همکاران (2005) جهت بررسی و مقایسه میزان سمیت نانوسلنیوم، سلنیت و پروتئین حاوی سلنیوم زیاد، تحقیقی بر روی موش انجام دادند. در پایان این تحقیق (13 هفتگی)، کالبد شکافی و آزمایشات هماتولوژی و شیمی بالینی صورت گرفت. تغییرات ناهنجار معنیداری در وزن بدن، هماتولوژی و شیمی بالینی، وزن اندامهای مربوطه گروه تحت پروتئین با سلنیوم بالا مشاهده شد. همچنین، کاهش رشد و تحلیل سلولهای کبدی به شکل معنیداری در بین گروههای تغذیه شده با سلنیت و پروتئین با سلنیوم بالا مشخص شد که این نشاندهنده میزان سمیت کمتر نانوسلنیوم نسبت به سلنیت و پروتئین حاوی سلنیوم زیاد می باشد.
همچنین، مطالعات ژانگ و همکاران (2001) بیانگر تفاوت مشخص میزان سمیت میان نانوسلنیوم و سلنیت بود. آنها در یک دوره آزمایش مسمومیت کوتاه مدت در موش، با استفاده از تجویز خوراکی دوز بالای دو فرم سلنیوم (نانوسلنیوم و سلنیت) ثابت کردند که سمیت تولیدی نانوسلنیوم در مقایسه با سلنیت، از نظر سرکوب رشد، سمیت کبدی و وضعیت آنتیاکسیدانی بسیار کمتر بوده است، در حالی که قابلیت دسترسی هر دو در وضعیت یکسانی قرار داشت.
تحقیق صورت گرفته توسط وانگ (2008) جهت بررسی تأثیرات نانوسلنیوم در مقایسه با سدیم سلنیت در قالب چهار تیمار (شاهد، 2/0 میلیگرم بر کیلوگرم سدیم سلنیت، 2/0 میلیگرم بر کیلوگرم نانوسلنیوم و 5/0 میلیگرم بر کیلوگرم نانوسلنیوم) بود. تمام گروههای حاوی سدیم سلنیت و نانوسلنیوم، شاهد افزایش معنیدار میانگین وزن روزانه، میزان زندهمانی، میزان فعالیت GSH-Px و کاهش ضریب تبدیل غذایی نسبت به گروه شاهد بودند. این در حالی بود که اختلاف معنیداری میان گروههای حاوی سلنیوم (سدیم سلنیت و نانوسلنیوم) مشاهده نشد. همچنین، به لحاظ سلنیوم بافتی، بالاترین میزان را گروه تغذیه شده با 5/0 میلی گرم بر کیلوگرم نانوسلنیوم بود. در کل، میزان سلنیوم موجود در کبد بیشتر از ماهیچه بود.
در آزمایش دیگری که وو و همکاران (2011) بر روی گونه بز انجام دادند، با هدف ارزیابی اثرات مادری و جیرهای سلنیوم، بر خاصیت آنتیاکسیدانی و بهبود فولیکولهای مو در روز 110ام دوره جنینی بزهای کشمیری بود. در این تحقیق، نانوسلنیوم از 30 روز قبل از آبستنی تا 110 روزگی جنینی، به جیره بز مادر افزوده شد. نتایج نشان داد افزایش معنیدار میزان GSH-Px، IGF 1، IGF-IR و همچنین افزایش فعالیت GSH-Px و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) در نمونههای جنینی در 110 روزگی بزهای مادر دریافتکننده سلنیوم بود. میزان MDA به طور قابل ملاحظهای در گروه تغذیه شده با نانوسلنیوم کم بود. به طور خلاصه، اثرات مثبت نانوسلنیوم مادری بر بهبود وضعیت آنتیاکسیدانی پوست جنین میباشد.
بعد از انجام تحقیق صورت گرفته توسط شی و همکاران (2010)، مشاهده شد که میزان فعالیت آنزیم GSH-Px و فعالیتATP آزی، به طور قابل توجهی در بزهای نر دریافت کننده 3/0 میلیگرم نانوسلنیوم در مقایسه با گروه شاهد که فقط 06/0 میلیگرم نانوسلنیوم دریافت کرده بودند، افزایش یافت.
در مطالعه دیگر شی و همکاران (2011) بر روی گوسفند، مشاهده شد که وجود نانوسلنیوم در یک جیره استاندارد، با تحریک فعالیت میکروبی شکمبه، فعالیت آنزیمی و هضمی میکروارگانیسمها، باعث بهبود تخمیر شکمبهای و مصرف غذا میشود. آنها مقدار بهینه نانوسلنیوم را برای گوسفند حدود 3 گرم در کیلوگرم ماده خشک جیره گزارش کردند.
1-7-2 روشهای تولید ذرات نانوسلنیوم
به طور کلی تولید نانوسلنیوم به دو روش شیمیایی و زیستی میباشد.
روش شیمیایی: در این روش معمولاً از سلنیت غیرآلی به همراه برخی عوامل کاهنده نظیر اسید آسکوربیک استفاده میشود و هیچ بافت زندهای به کار برده نمیشود (ژانگ و همکاران، 2001). برخی از این روشها عبارتند از:
روش شیمیایی مرطوب جهت تولید نانوسیمهای سلنیوم آلفا مونوکلینیک. در این روش کاهش سدیم سلنیت توسط گلوتاتیون (دارای گروه تیول) در دمای اتاق در محلول آبی صورت میگیرد. گلوتاتیون با سدیم سلنیت وارد واکنش شده و تولید ترکیب سلنودیگلوتاتیون را میدهد. سپس این ترکیب به مولکولهای سلنیوم و دیگلوتاتیون تجزیه میشود و در نهایت با اجتماع مولکولهای سلنیوم ذرات نانوسلنیوم تشکیل میشوند (گائو و همکاران، 2003).
به نظر میرسد که روشهای شیمیایی بر اساس متدهای قابلیت حل، بهترین روش ساخت ذرات نانو سلنیوم میباشد. یکی از این روشها، روش غبار صنعتی است که در ابتدا سلنیوم به صورت پودر از ضایعات صنعتی استخراج شده و سپس به لولههای نانو منتقل میگردد. در این روش، پودر سلنیوم در یک حلال مشخص با قدرت حلالیت زیاد، حل شده و به محض قطع گرما، سلنیوم به صورت ذرات نانوی کریستاله در میآید. فرم و اندازه ذرات نهایی به دقت تحت واکنشهای دورهای بررسی میشود (کارگر راضی و همکاران، 2011).
از دیگر روشهای مختلف فرآوری نانوسلنیوم سونوکمیکال، تبخیر فیزیکی، فرساب لیزر، تقلیل شیمیایی، تابش گاما جهت تهیه کریستالهای سه وجهی سلنیوم میباشد (ژانگ و همکاران، 2001).
پنگ و همکاران (2007) دو سایز 90 و 36 نانومتری نانوسلنیوم را از طریق افزودن مقدار زیادی سرم آلبومین گاوی (BSA) به یک سیستم ردوکس متشکل از سلنیت و گلوتاتیون به دست آوردند. در واقع حضور پروتئین میتواند باعث تشکیل ذرات نانو از توده اتمهای عنصر سلنیوم شود. در غلظتهای بالای BSA سایزهای کوچکتر نانوسلنیوم (36 نانومتر) حاصل میشود. این محققین ثابت کردند که نانوسلنیوم در ابعاد 36 نانومتر نسبت به نانوسلنیوم 90 نانومتری، به لحاظ قابلیت دسترسی زیستی مفیدتر و بسیار موثرتر در افزایش فعالیت GSH-Px و تیرودکسین ردوکتاز میباشد.
روش زیستی:
اورملند و همکاران (2003) با استفاده از باکتریهای بیهوازی خاصی (به عنوان عامل کاهنده سلنیوم) نظیر سولفوروسپریلیوم برانسی (Sulfurospirillum Barnesii) و باسیلوس سلنیتی ردیوسنس (Bacillu Seleniti Reducenss) عنصر سلنیوم را تولید کردهاند. در طول مدت رشد سلولی، از سلنیوم به عنوان گیرنده الکترون استفاده شد. در این روش نانوذرات سلنیوم با ابعاد 300 نانومتری با ساختار کریستالی مونولینیک ایجاد شد.
فشارکی و همکاران (2010) نیز در آزمایشات خود از سلولهای باکتری سویه پنومونیا (Pneumonia)، نانوسلنیوم در ابعاد 100 تا 550 نانومتری را از کلرید سلنیوم تولید نمودند. نانوسلنیوم تولیدی دارای پایداری زیاد در برابر دما و فشار بالا بود، زیرا این فرآیند در دمای 121 درجه سانتیگراد، با فشار 17 پاسکال و در مدت زمان 20 دقیقه انجام شده بود و هیچگونه تغییرات شیمیایی در طول استریلیزاسیون صورت نگرفته بود. به عقیده این محققین، خصوصیات بصری عنصر سلنیوم در روشهای سنتز زیستی بسیار واضحتر از روشهای سنتز شیمیایی است. نتیجهای که از این تحقیقات حاصل میشود این است که روشهای زیستی منحصربفرد و استاندارد میباشند.
ساستری و همکاران (2003) ذکر کردهاند که نه تنها باکتریها، بلکه قارچها نیز قادر به تولید نانوذرات هستند. قارچها به عنوان ذخائر فلزی و داشتن مقاومت بالا مورد توجه مرکز تحقیقات نانوذرات واقع شده اند.
تحت رشته نوین نانوبیوتکنولوژی، باکتریها، قارچها و حتی گیاهان قادر به تولید نانوذرات میباشند (گاردئا تارسدی و همکاران، 2002).
8-2 متابولیسم سلنیوم
دلیل ضروری بودن سلنیوم به عنوان یک ماده مغذی برای حیوانات این است که این عنصر در ساختار سلنوآنزیمها وجود دارد. سلنوآنزیمها باید حاوی سلنوسیستئین در قسمت فعال خود باشند و معروفترین سلنوآنزیمها در تغذیه طیور و حیوانات، GSH-Px است. این آنزیم یک ترکیب مهم در سیستمهای آنتی اکسیدانی درون سلول است. متابولیسم درون سلولی سلنیوم منحصربفرد بوده و در ارتباط با سایر عناصر معدنی است، زیرا این عنصر کم نیاز، با کربن پیوند کووالانس برقرار میکند. از طرفی، به مسیرهای متابولیکی خاصی برای تبدیل سلنیوم به سلنوسیستئین نیاز است. سلنیوم در بدن به دو فرم آلی وجود دارد که شامل سلنومتیونین و سلنوسیستئین میباشد. با اندازهگیری این دو بخش میتوان به میزان متابولیسم، ذخیره سلنیوم و تأثیرات عمیق آن در بدن پی برد. تفاوت کلیدی میان سلنومتیونین و سلنوسیستئین در این است که سلنوسیستئین با توجه به وضعیت سلنیوم در بدن قابل تنظیم است، در حالی که سلنومتیونین چنین نیست. سلنوسیستئین یک منبع فعال بیوشیمیایی سلنیوم در بدن است. متابولیسم مرکزی سلنیوم در بخش سلنوسیستئین اتفاق میافتد. برای ساخت پروتئین، سلنومتیونین جذب شده از جیره میتواند به جای متیونین مورد استفاده قرار گیرد. به نظر میرسد آنزیمهای سلولهای حیوانی قادر به تمیز دادن متیونین و سلنومتیونین نباشند. بنابراین، وجود سلنومتیونین در همه پروتئینهای بدن نسبت مستقیم با مقدار متیونین در پروتئین و میزان ذخیره متیونین معمولی و سلنومتیونین دارد. این بدان معناست که مقدار سلنومتیونین در بدن به نسبت میزان جذب آن متفاوت است. همچنین، سلنومتیونین میتواند کاتابولیسم شود و سلنیوم آن به سلناید تبدیل شود و سپس در مولکول Se-Cys-tRNA مورد استفاده قرار گیرد. کاتابولیسم سلنومتیونین از طریق مسیر دکربوکسیلاسیون، موجب آزادسازی سلنیوم میشود. معمولاً این فرآیند در سلولهای روده کوچک یا سلولهای قرمز خون و حتی به راحتی در سایر بافتهای بدن از طریق یک مسیر کاهشی، توسط سلنوآنزیم تیرودکسین ردوکتاز رخ میهد (ساند، 2006). سلنوسیستئین جیره ابتدا باید کاتابولیزه شود و سپس سلنیوم اکسید و تبدیل به سلناید میشود و بعد از این مراحل یک Se-Cys-tRNA میتواند ساخته شود. سلنوسیستئین توسط یک آنزیم خاص سلنیوم، سلنوسیستئین لیاز، تجزیه میشود و باعث آزادسازی سلنیوم میشود. سپس سلنیوم آزاد شده بدون نیاز به سیستم آنزیمی، توسط گلوتاتیون به سلناید کاهیده میشود. شواهد موجود نشان میدهند که ممکن است سلنوسیستئین لیاز، به طور مستقیم موجب انتقال سلنیوم به سلنوفسفات سنتاز، جهت تسهیل در استفاده مجدد از آن شود (میهارا و همکاران، 2000).
9-2 هموستازی سلنیوم
سلنیوم به شکل سلنومتیونین با مقادیر مختلف در بافتها و اندامها ذخیره میشود؛ 30 درصد در کبد، 30 درصد در ماهیچه، 15 درصد در کلیه، 10 درصد در پلاسما و 15 درصد در سایر اندامها (میستری و همکاران، 2012). اصولاً هموستازی سلنیوم با ذخیره کافی آن به فرم سلنومتیونین در کبد و کلیه انجام می شود. زمانی که میزان سلنیوم خوراک مصرفی کم باشد، از سلنیوم ذخیره شده استفاده میشود (اسکروزر، 2000).
10-2 انتقال، جذب و دفع سلنیوم
زمانی که سلنیوم در بدن با اسیدآمینه مانند متیونین، باند میشود بهتر جذب بدن شده و قابلیت دسترسی بیشتری دارد (سورای، 2002). سلنیوم از طریق انتقال فعال با پمپ سلنیوم، در بخشهای بالایی روده، دئودنوم و سکوم، جذب میشود اما مکانیسم جذب رودهای سلنیوم هنوز به طور کامل شناخته نشده است. سلنیوم آلی به طور فعال از مسیرهای اسید آمینه جذب میشود و بیشتر آن در بدن حفظ میشود. بافتهای بدن سلنیوم آلی را برای مواقع ضروری مثل استرس ذخیره میکنند. سلنیوم معدنی از روده کوچک جذب میشود و اغلب آن دفع میشود (تامسون و رابینسون، 1986).
پروتئینهای باندکننده سلنیوم در پلاسما وجود دارد. سلنیت به سرعت و به طور انتخابی توسط اریتروسایتها جذب میشود. سلنیت توسط مولکول گلوتاتیون و گلوتاتیون ردوکتاز کاهیده و در پلاسما به فرم سلناید و با اتصال به آلبومین منتقل میشود و سپس به کبد میرود. در واقع، انتقال سلنیوم به صورت سلنوپروتئین و به وسیله خون میباشد (کوبایاشی و همکاران، 2002). یک تا دو درصد سلنیوم در پلاسما به GSH-Px (یکی از مهمترین پروتئین باندکننده سلنیوم) متصل میشود. سلنیوم به آلفا و بتاگلوبولین نیز متصل میشود و بدینسان دارای میل ترکیبی بسیار زیادی به LDL و VLDL دارد (دابویس و بلویل، 1988).
بیشتر غلظت سلنیوم در کبد و کلیه است. دفع کلیوی سلنیوم مهمترین روش حذف سلنیوم در موجودات تک معدهای است و مقدار کمتری از طریق مدفوع دفع میشود. به نظر میرسد که سلنیوم مازاد بر مقداری که میتواند به پروتئینهای پلاسما متصل شود، با بنیان متیل ترکیب میگردد. سلناید با استفاده از آنزیم سیتوزولیک متیل ترانسفراز متیله شده و به سلنومتیل، دیمتیل سلناید و تریمتیل سلنیوم تبدیل میشود. در حیوانات تریمتیل سلنیوم بخش اصلی سلنیوم ادراری را تشکیل میدهد (ساند، 2006).
11-2 اعمال فيزيولوژيكي سلنيوم1-11-2 کاربرد سلنیوم در سیستم ایمنی
1-1-11-2 خاصیت آنتیاکسیدانی سلنیوم
اولين و مهمترین نقش سلنيوم در بدن انسان و حيوانات در امر پروتئينسازي است و موجب ساخت سلنوپروتئینهايي مي‌گردد كه در تركيبات آنزيمي‌ براي ساخت GSH-Px مورد استفاده قرار مي‌گيرد. سلنوپروتئينهاي كشف شده در سلولهاي حیوانی، به دليل ضرورت در دفاع آنتياكسيداني بدن، عملكرد هورمونهاي تيروئيدي، سيستم ايمني، تشكيل و تحرك اسپرم و عملكرد پروستات اهميت دارند. درحقیقت، مهمترین و شناخته شدهترین کاربرد سلنیوم، خاصیت آنتیاکسیدانی آن است، زیرا موجب ساخت سلنوسیستئین، مرکز فعال GSH-Px، میشود (ناوارو آلارکون و لوپز مارتینز، 2000). سلنوسیستئین در جایگاه فعال یک آنزیم، فعالیت بیولوژیک آن را از 100 به 1000 برابر افزایش میدهد (بارک، 2002). GSH-Px از سلنوآنزیمهای اصلی هستند که به واسطه دارا بودن سلنیوم و اثرات قوی آنتیاکسیدانی موجب پایداری اکسیداتیو با کاتالیز و تقلیل هیدروژن پراکسیداز و لیپید پراکسیداز شده و آنها را به فرم غیرمضر، هیدروکسیداز، تبدیل میکند (آرتور، 2000). GSH-Px یک ایزوآنزیم میباشد که در کلیهها ساخته شده و سپس به پلاسمای خون منتقل میگردد. غلظت GSH-Px در خون پرندگان بیشتر از پستانداران میباشد (گرادینسکی ورباناک و همکاران، 1999). گلوتاتيون پراكسيدازها اغلب در گلبولهاي قرمز و سفيد خون، عضلات قلب، مغز، چربيها، ريهها، كبد، كليهها، و ماهيچههاي اسكلتي يافت مي‌شوند (پیرسلجین و همکاران، 2008).
به موازات متابوليسم طبيعي، سلولها اكسيژن فعال (پراكسيد) توليد مي‌كنند كه به صورت اكسيدهاي غيراشباع به اجزاي سلول آسيب میرسانند. راديكالهاي آزاد (مولكولهاي اكسيژن ناپايدار) اتمهاي فعال يا گروهي از اتمها (معمولاً حاوي اكسيژن يا نيتروژن) با تعداد الكترونهاي فرد هستند. وجود الكترونهاي فرد در ساختار راديكالهاي آزاد، آنها را ناپايدار، بسيار واكنشپذير با عمر کوتاه ميسازد. استرسهاي تغذيهاي مانند سطوح بالاي اسيدهاي چرب غيراشباع با چند باند دوگانه، كمبود ويتامين E، سلنيوم، روي يا منگنز و مقدار بالاي آهن سبب افزايش توليد راديكالهاي آزاد ميشود (سورای، 2002). از منابع اصلی تولید رادیکال های آزاد در سلول زنجیره انتقال الکترون در میتوکندریها، آنزیمهای متابولیسم گزنوبیوتیک و سلولهای ایمنی هستند (هولوسک و همکاران، 2003).
سيستم آنتياكسيداني سلول زنده شامل سه سطح اصلي دفاعي است. سطح اول سیستم دفاعي، مسئول پيشگيري از تشكيل راديكالهاي آزاد و از سه آنزيم آنتياكسيداني SOD، GSH-Px و كاتالاز (CAT) همراه با پروتئينهاي باند كننده فلزات تشكيل شده است (پوررضا و همکاران، 1387). SOD راديكال سوپر اكسيد (-O2) را با تشكيل پراكسيد هيدروژن (H2O2) خنثي ميكند اما اين محصول نيز براي سلول سمي است و بايد سريعاً خارج شود که به وسيله GSH-Px و CAT انجام ميشود. GSH-Px در بخشهاي مختلف سلول يافت ميشود اما CAT اساساً در پراكسيزومها قرار دارد. در نتيجه كارايي خروج پراکسید هیدروژن از سلول در مورد GSH-Px بالاتر است. بنابراين، سلنيوم به عنوان بخشي از آنزيم آنتياكسيداني GSH-Px به خط اول دفاع آنتياكسيدان تعلق دارد. سطح دوم دفاعی شامل آنتياكسيدانهاي محلول در چربي (ويتامينهاي A، E، كاروتنوئيدها) و محلول در آب (اسيد اسكوربيك، گلوتاتيون و غیره) میباشد. اين آنتياكسيدانها، تركيبات قوي شكننده زنجير هستند كه از تشكيل زنجير راديكال آزاد و تكثير آنها جلوگيري ميكنند. ويتامين E تركيب اصلي در سد دوم دفاعي است. هيدروپراكسيدها ميتوانند در طول واكنش راديكالهاي آزاد با اين آنتياكسيدانها تشكيل شوند. CAT قادر به واكنش با هيدروپراكسيدهای سمی نيست و GSH-Px ميتواند اين راديكالها را به محصولات غيرفعال تبديل كند. حتي خط دوم دفاع آنتياكسيداني در برخي شرايط قادر به جلوگيري از پراكسيداسيون ليپيد نيست و بعضي مولكولهاي بيولوژيكي آسيب ميبينند. در اين مورد، سطح سوم دفاع آنتياكسيداني سبب ترميم مولكولهاي آسيب ديده ميشود كه شامل آنزيمهاي اختصاصي مانند پروتئازها، ليپازها و غیره است (اسپالهولز، 1997). به علت وجود اثرات متقابل سلنیوم و GSH-Px با جلوگیری از صدمات پراکسیداتیوی، ساختار چربیها در غشاء سلولهای حیوانی حفظ شده و رشد بهبود می یابد (صالح، 2014).
یانگ و همکاران (2012) بیان کردند که سدیم سلنیت و مخمر غنی شده سلنیوم هر دو منجر به افزایش فعالیت GSH-Px در پلاسمای خون جوجههای گوشتی میشود اما تأثیر سلنیوم با منبع آلی (مخمر غنی شده سلنیوم) چشمگیرتر از سدیم سلنیت به عنوان منبع غیرآلی، میباشد.
در یک آزمایش انجام گرفته در بوقلمون نشان داده شده است که سدیم سلنیت و مخمر سلنیوم غنی شده، تأثیر مثبتی در ثبات اکسیداتیوی گوشت بوقلمون در طول مدت انبارداری در سردخانه دارند. اما در تیمار دریافتکننده مخمر سلنیوم، میزان فعالیت آنزیم GSH-Px افزایش معنیداری نسبت به دو گروه دیگر داشت (میکالسکیل و همکاران، 2009).
نوگوچی و همکاران (1973) نشان دادند که مقدار GSH-Px موجود در پلاسمای جوجههایی که جیره آنها مقدار کافی سلنیوم دارد بالا و در جوجههای مواجه با کمبود سلنیوم حدود دو روز قبل از ظهور علائم بیماری مقدار این آنزیم تقریبا به صفر میرسد. حفاظت در مقابل این بیماری به طور مستقیم متناسب با مقدار GSH-Px پلاسما است.

Related posts:




:: بازدید از این مطلب : 245
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
ن : پایان نامه ها
ت : یک شنبه 12 شهريور 1396
مطالب مرتبط با این پست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


(function(i,s,o,g,r,a,m){i['GoogleAnalyticsObject']=r;i[r]=i[r]||function(){ (i[r].q=i[r].q||[]).push(arguments)},i[r].l=1*new Date();a=s.createElement(o), m=s.getElementsByTagName(o)[0];a.async=1;a.src=g;m.parentNode.insertBefore(a,m) })(window,document,'script','//www.google-analytics.com/analytics.js','ga'); ga('create', 'UA-52170159-2', 'auto'); ga('send', 'pageview');